Bác sĩ Hà Hải Nam, ảnh L.N
Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư đường tiêu hoá phổ biến trên thế giới, có xu hướng gia tăng ở người trẻ tuổi. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng nằm trong số 10 bệnh ung thư thường gặp, là bệnh lý ác tính được chẩn đoán phổ biến thứ 3 ở nữ và thứ 4 ở nam.
Trong quá trình thăm khám, bác sĩ Hà Hải Nam, Phó Trưởng khoa Ngoại bụng I (Bệnh viện K), từng tiếp nhận những trường hợp còn rất trẻ (chỉ mới 12 tuổi, 16 tuổi) đã mắc ung thư đại trực tràng. Thậm chí khoa Ngoại bụng I còn tiếp nhận điều trị cho bé mới 9 tuổi đã mắc căn bệnh ung thư này.
Theo bác sĩ Nam, có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, trong đó có chế độ ăn thiếu lành mạnh. Ví dụ, ăn quá nhiều dầu mỡ, muối, thịt động vật, thức ăn lên men, thức ăn xông khói… là những yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, bác sĩ Nam cho biết.
"Các thức ăn này khiến cho quá trình nhu động của ruột bị cản trở (chậm lại). Quá trình tiêu hoá thức ăn chậm sẽ khiến các chất độc tiếp xúc lâu với niêm mạc, dẫn tới biến đổi cấu trúc tế bào, đặc biệt là biến đổi cấu trúc niêm mạc đại tràng có thể dẫn tới ung thư hoá đại trực tràng", bác sĩ Nam cho hay.
Một số bệnh lý khác cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, ví dụ như viêm loét đại trực tràng mạn tính, bệnh crohn, các u lành tính (polyp kích thước lớn). Ngoài ra, người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng cũng có nguy cơ cao hơn.
Ung thư đại trực tràng, ảnh minh hoạ.
Triệu chứng phát hiện sớm ung thư đại trực tràng
Theo chuyên gia, ung thư đại trực tràng là căn bệnh có tiên lượng tốt hơn so với các căn bệnh ung thư đường tiêu hoá khác.
Một số triệu chứng cảnh báo ung thư đại trực tràng là thay đổi thói quen đại tiện: lúc lỏng, lúc táo bón mà không rõ nguyên nhân, đi ngoài không hết, khuôn dẹt nhỏ, thay đổi hình dạng khuôn... Bệnh nhân có thể đi ngoài có nhầy lẫn máu hoặc đen nếu khối u ở đầu đại tràng. Khi khối u phát triển, nó có thể lấp kín lòng đại tràng, trực tràng, gây ra tình trạng tắc ruột. Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như táo bón, đau bụng, đầy bụng…
Một số trường hợp mắc ung thư đại trực tràng có dấu hiệu mệt mỏi, thiếu sắt, da xanh xao, gầy sút, ăn kém, sốt không rõ nguyên nhân.
Để phát hiện ung thư đại trực tràng sớm, việc tầm soát có ý nghĩa rất quan trọng. Trong trường hợp gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng thì người dân cần tầm soát căn bệnh này khi tới tuổi trưởng thành. Với người bình thường khi còn trẻ tuổi nên tầm soát 3 năm/lần, với người từ 40 tuổi nên tầm soát 1 năm/lần.
Phòng ngừa ung thư đại trực tràng
Bác sĩ Nam cho biết đối với việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng, dinh dưỡng là rất quan trọng. Người dân nên:
- Hạn chế ăn mỡ, thịt động vật.
- Tăng cường ăn các loại chất xơ, hoa quả tươi.
- Hạn chế ăn các loại thức ăn nhiều muối, thức ăn lên men, thịt xông khói.
- Tránh lạm dụng rượu bia.
- Tránh các chất gây đột biến gen nhiễm trong thức ăn, ví dụ như thuốc trừ sâu, diệt cỏ, thuốc tăng trọng.
Để phòng ngừa ung thư, ngoài ăn uống thì mọi người cũng cần phải tăng cường hoạt động thể chất, bác sĩ Nam tư vấn.