Tin tức giả và những thuyết âm mưu về nguồn gốc của chủng virus corona mới đã nhanh chóng lây lan theo sau sự bùng phát của dịch viêm đường hô hấp cấp mà nó gây ra.
Cho tới thời điểm này, virus đã lây lan tới 22 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, nhiễm bệnh xấp xỉ 12.000 người và khiến 259 người ở Trung Quốc tử vong. Nhưng giới khoa học vẫn chưa biết chính xác virus corona mới đã lây nhiễm từ động vật nào sang con người.
Giả thuyết gần đây nhất cho rằng virus bắt nguồn từ rắn, và nó xuất phát từ một khu chợ hải sản ẩm ướt ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Nhưng nó vẫn chưa được xác nhận hoàn toàn, và đó là cơ hội cho một loạt tin giả và thuyết âm mưu lan truyền trên các mạng xã hội.
Twitter, Facebook và Google đang phải vật lộn để đối phó với làn sóng tin giả này.
Ngay sau khi WHO tuyên bố virus corona đã gây ra Tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu, Facebook cho biết họ sẽ xóa mọi nội dung chứa những tuyên bố sai lầm hoặc thuyết âm mưu đã bị các tổ chức y tế toàn cầu và cơ quan y tế địa phương xác định có thể gây hại cho những người tin vào chúng.
Twitter cũng đã thông báo họ sẽ điều chỉnh kết quả tìm kiếm để làm nổi bật các nguồn tin sức khỏe có uy tín liên quan đến từ khóa #coronavirus. Bên cạnh đó, tờ The Guardian của Anh cũng đã tổng hợp lại một số tin giả về virus corona đang lan truyền mạnh trên toàn thế giới:
1. TIN GIẢ: Người dân ở Vũ Hán ăn dơi
Phần lớn thông tin sai lệch về nguồn gốc của virus corona mới bắt nguồn từ một video được chia sẻ rộng rãi, cho thấy cảnh một người phụ nữ đang ăn dơi. Video này xuất hiện trên tờ Daily Mail, RT và trang Youtube của Paul Joseph Watson, một người có thiên hướng cực hữu.
Nhưng sự thật thì đó không phải là video được quay lại Vũ Hán. Nhân vật chính trong clip này là người dẫn chương trình Wang Mengyun của Trung Quốc. Cô cho biết video này đã được quay từ năm 2016, trên một hòn đảo ở Tây Thái Bình Dương có tên là Palau để quảng bá du lịch.
Mengyun cho biết từ khi đoạn video được lan truyền trên internet, cô liên tục phải nhận những lời nguyền rủa rằng mình sẽ chết.
2. TIN GIẢ: Virus đã được ai đó cố ý tung ra
Những người ủng hộ lý thuyết âm mưu đã lan truyền ý tưởng rằng sự bùng phát của dịch bệnh do virus corona mới trùng với thời điểm bắt đầu phiên tòa luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Một trang Twitter có tên là Jordan Sather với 100.000 lượt theo dõi đã đăng một bài viết nói rằng dịch bệnh đã được lên kế hoạch từ trước. Sather dẫn chứng bằng một bằng sáng chế virus corona được trao cho một công ty có mối quan hệ với Quỹ từ thiện Bill & Melinda Gates.
Thế nhưng, công ty có tên là Pirbright đã phải đưa ra một tuyên bố bác bỏ thông tin sai lệch này. Pirbright cho biết họ nghiên cứu virus viêm phế quản truyền nhiễm, cũng là một loại virus corona nhưng chỉ lây nhiễm cho gia cầm và lợn - chứ không phải cho con người.
3. TIN GIẢ: Virus corona mới là một vũ khí sinh học
Thời báo Washington tuyên bố trong một câu chuyện rằng sự bùng phát của virus corona mới có thể liên quan tới Viện Virus học Vũ Hán. Họ trích dẫn ý kiến của một cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel, người tuyên bố virus mới có thể là một vũ khí sinh học của Trung Quốc.
Các thuyết âm mưu khác đã cho rằng virus đã được nghiên cứu tại Canada và sau đó tung ra ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, Washington Post đã nói chuyện với một số chuyên gia cho biết, dựa trên bộ gen của chủng virus corona mới, không có dấu hiệu nào cho thấy nó được thiết kế bởi bàn tay con người.
Giáo sư MIT Vipin Narang đã nói trong một tweet rằng không có bằng chứng nào cho thấy đó là một vũ khí sinh học. Ngay cả khi nó là một vũ khí sinh học đi chăng nữa, nó cũng là một vũ khí kém chất lượng. Vì bản chất của vũ khí sinh học là phải có tỷ lệ gây chết người lớn nhưng không dễ lây lan. Virus corona mới thì ngược lại.
4. TIN GIẢ: Mạng di động 5G gây ra sự lây lan của virus corona
Ngày nay, mạng di động 5G dường như là thứ để người ta đổ lỗi cho tất cả mọi vấn đề, từ ung thư đến cháy rừng. Vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi các thuyết gia âm mưu tiếp tục nói 5G là nguyên nhân gây ra dịch bệnh hiện nay, hoặc giúp virus corona lây truyền nhanh hơn.
Ý tưởng này đã được chia sẻ vào các nhóm chống 5G trên Facebook. Một bài đăng còn tuyên bố Vũ Hán là nơi đầu tiên triển khai mạng di động 5G và điều đó đã phá hủy hệ thống miễn dịch của người dân ở đây, đồng thời tăng cường độc lực cho virus cảm lạnh thông thường biến thành virus corona.
Mặc dù Vũ Hán đúng là một trong số ít thành phố triển khai mạng 5G đầu tiên tại Trung Quốc vào năm 2020. Nhưng không có bằng chứng nào cho thấy 5G làm suy yếu hệ thống miễn dịch hoặc có hại cho con người.
5. TIN GIẢ: Chỉ cần uống dầu oregano, vitamin C hoặc nước muối là có thể phòng bệnh
Các nhóm chống vắc-xin và “thuận tự nhiên” đang chia sẻ thông tin cho rằng dầu oregano, vitamin C và nước muối là những cách tốt để ngăn ngừa virus corona hoặc chữa khỏi bệnh. Nhưng tất cả các “phương thuốc” này đều sẽ không có ích.
Bệnh nhân nhiễm virus corona phải được điều trị cách ly, bằng thuốc kháng virus và các phương pháp y tế chuyên sâu khác.
6. TIN GIẢ: Khuyên mọi người uống thuốc tẩy
Đây là một trong những tin giả nguy hiểm nhất được lan truyền hiện nay. Nhóm lan truyền nó đang bán một thứ dung dịch được họ gọi là “dung dịch khoáng sản kỳ diệu”, với tuyên bố nó sẽ phòng và chữa khỏi được bệnh viêm phổi do virus corona gây ra.
Trước đây, nhóm này cũng tuyên bố dung dịch của mình có thể chữa khỏi mọi thứ bệnh, kể cả tự kỷ hoặc HIV/AIDS. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết thứ dung dịch đó thực chất là một loại thuốc tẩy nguy hiểm.
7. TIN GIẢ: Red Bull và bánh quy xuất xứ từ Trung Quốc chứa virus
Đã có nhiều bài đăng lan truyền trên mạng xã hội, từ các trang cố gắng trở thành một nơi cập nhật chính thức liên quan đến dịch bệnh do virus corona mới gây ra. Họ luôn khuyến cáo những gì mọi người nên làm và không nên làm trong tình hình này, nhưng chỉ dựa trên những ý tưởng phi khoa học.
Một trong những trang tin như vậy ở Australia là “Wiggles and Giggles Wentworthville Child Care Centre”, đã đăng một “thông báo khẩn cấp” được quảng cáo là của “Sở Khoa học về Bệnh tật Parramatta”. Thế nhưng, Sở khoa học này không hề tồn tại. Và “thông báo khẩn cấp” đó khuyên rằng các loại thực phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc bị nhiễm virus bao gồm: gạo wuxhang, bánh quy may mắn, mì Migoreng, Yakult và Red Bull của Trung Quốc.
Bộ y tế New South Wales đã buộc phải đưa ra một tuyên bố nói rằng không có một sở khoa học nào là Sở Khoa học về Bệnh tật Parramatta. Đồng thời, các thông tin đăng tải dẫn nguồn từ đây là tin giả, không thể tin cậy.
Tham khảo Theguardian