Tuyên bố khẳng định tại các Hội nghị cấp cao ASEAN 28 - 29, lãnh đạo các nước ASEAN đã có các cuộc trao đổi thẳng thắn và xây dựng về định hướng trong tương lai của ASEAN; đề cập tới một loạt các vấn đề từ kinh tế - xã hội, chính trị và an ninh, xây dựng cộng đồng, quan hệ đối nội, đối ngoại...
Đặc biệt nội dung tuyên bố có một phần riêng về Biển Đông, theo đó, các nhà lãnh đạo ASEAN tiếp tục bày tỏ quan ngại sâu sắc về các diễn biến gần đây và đang diễn ra, đồng thời ghi nhận quan ngại của một số Bộ trưởng về việc tôn tạo, bồi đắp và sự gia tăng các hành động ở khu vực, làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và có thể gây phương hại tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Trong Tuyên bố, các nhà lãnh đạo ASEAN tái khẳng định sự cần thiết cần tăng cường lòng tin, kiềm chế và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình và theo đuổi việc giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS); nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không quân sự hóa và kiềm chế trong mọi hoạt động, trong đó có việc tôn tạo, bồi đắp, có thể làm phức tạp thêm tình hình và gia tăng căng thẳng ở Biển Đông; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Bên cạnh việc ghi nhận đà tiến triển và giai đoạn mới trong quá trình tham vấn, các nhà lãnh đạo ASEAN cũng kêu gọi tất cả các bên khẩn trương làm việc nhằm sớm đạt được một Bộ Quy tắc về ứng xử của các bên (COC) hữu hiệu ở Biển Đông, trong đó bao gồm việc gia tăng tần suất họp ở cấp Quan chức cao cấp và Nhóm Công tác chung ASEAN – Trung Quốc về Thực hiện DOC; nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tăng cường nỗ lực nhằm đạt được tiến triển thực chất trong việc thực hiện đầy đủ DOC cũng như trong đàm phán thực chất để sớm thông qua COC, trong đó có việc sớm thông qua tài liệu cấu trúc COC và khung thời gian đạt được COC.
Các nhà lãnh đạo ASEAN khẳng định tiếp tục theo đuổi việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC trong khi hướng tới việc đạt được một COC hữu hiệu; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiến hành các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa nhằm tăng cường lòng tin giữa các bên; hoan nghênh việc thông qua Tuyên bố chung của các ngoại trưởng 10 nước ASEAN và Trung Quốc về việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC tại Biển Đông.
Trong tuyên bố chung kể trên, các nhà lãnh đạo ASEAN cũng hoan nghênh việc thông qua Tuyên bố chung của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Trung Quốc về việc Thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, đồng thời hoan nghênh Tuyên bố chung về áp dụng Bộ Quy tắc ứng xử để tránh va chạm bất ngờ trên biển ở Biển Đông (CUES) và Tài liệu hướng dẫn vận hành đường dây nóng giữa Quan chức Cao cấp của các Bộ Ngoại giao ASEAN và Trung Quốc về ứng phó với các sự cố khẩn cấp trên Biển Đông được thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN – Trung Quốc lần thứ 19 để kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN – Trung Quốc./.