Armenia cảnh báo chiến tranh, 10 ngày nữa bắt đầu đòn giáng vào "chiến thắng của Putin": Nga phản ứng gắt

Armenia cảnh báo chiến tranh, nghi vấn vai trò của Nga

Trong bài phát biểu qua video công bố ngày 19/3, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cảnh báo, Armenia có thể sẽ đối mặt với một cuộc chiến tranh với Azerbaijan ngay cuối tuần này nếu không thỏa hiệp với Baku và trả lại 4 ngôi làng của người Azerbaijan mà Yerevan đã nắm giữ từ đầu những năm 1990.

Thông báo này của ông Pashinyan được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Nga-Armenia dâng cao. Theo Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế (trụ sở tại Washington), tại Armenia đang có nhiều ý kiến lo ngại rằng Moscow có thể tung đòn trừng phạt nhằm vào Yerevan thông qua Azerbaijan.

Ngay trong ngày 18/3, ông Pashinyan đã có cuộc trao đổi với cư dân các khu vực biên giới ở vùng Tavush, phía bắc Armenia – khu vực gồm một chuỗi các làng bỏ hoang của Azerbaijan nhưng do Yerevan kiểm soát.

Mặc dù 4 ngôi làng ngày không có người ở trong hơn 30 năm qua nhưng chúng lại có giá trị chiến lược với Armenia do nằm trên con đường chính nối giữa Yerevan và biên giới Gruzia.

Trong khi đó, Azerbaijan cho biết, việc yêu cầu Armenia trả lại đất là điều kiện tiên quyết và cần thiết để tiến tới thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt 3 thập kỷ xung đột ở khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.

Hãng thông tấn TASS dẫn lời ông Pashinyan nói với người dân trong đoạn video được chính phủ Armenia công bố, trong đó ông nhấn mạnh rằng, việc không thỏa hiệp với Azerbaijan về 4 ngôi làng trong diện tranh chấp có thể dẫn tới chiến tranh với Azerbaijan "ngay cuối tuần này".

"Tôi biết một cuộc chiến như vậy sẽ kết thúc như thế nào" – Ông Pashinyan nói.

Trước đó, vào tháng 9 năm ngoái, Yerevan đã hứng chịu thất bại nặng nề khi lực lượng của Azerbajan phát động tấn công chớp nhoáng chiếm lại Nagorno-Karabakh, khiến gần như toàn bộ 100.000 người dân tộc Armenia trong khu vực đó phải chạy sang lãnh thổ chính thức của Armenia.

Thủ tướng Pashinyan sau đó đã lên tiếng chỉ trích rằng, Nga khiến Armenia thất vọng khi không can thiệp ngăn chặn hành động của Azerbaijan.

Đây cũng là một trong những lý do khiến Yerevan cảm thấy không trông đợi được vào Nga và đi tới bước đình chỉ hiệp ước an ninh tập thể với Moscow, sau đó là quyết định trục xuất lính biên phòng Nga ra khỏi sân bay Zvartnots.

Mặc dù cảnh báo chiến tranh của ông Pashinyan không đề cập trực tiếp tới Moscow, nhưng trong bối cảnh căng thẳng giữa hai phía, nhiều suy đoán về vai trò của Nga đã được đưa ra. Do đó, Moscow buộc phải có phản ứng.

Armenia tung đòn giáng khắc nghiệt vào "chiến thắng của ông Putin"

Bắt đầu từ ngày 30/3, gần như tất cả các ngân hàng ở Armenia sẽ dừng chấp nhận thẻ thanh toán Mir của Nga. Việc dùng thẻ Mir để thanh toán không dùng tiền mặt tại các máy POS và rút tiền mặt từ ATM sẽ bị từ chối.

Ngoại lệ duy nhất là công ty con của tập đoàn VTB (Nga) ở Armenia. Công ty này sẽ tiếp tục cung cấp đầy đủ các dịch vụ.

Tờ Caliber.az (Azerbaijan) nhận định, vốn phụ thuộc vào Nga ở nhiều khía cạnh, việc Armenia bất ngờ "tẩy chay" thẻ Mir của Nga được xem là bước đi táo bạo tiếp theo của Yerevan trong việc công khai chống đối Moscow, đồng thời tung đòn giáng khắc nghiệt (tính đến thời điểm này) vào hệ thống thanh toán vốn được Nga xây dựng riêng suốt 8 năm qua để né tránh các biện pháp trừng phạt.

Theo Wall Street Journal, thẻ Mir (trong tiếng Nga có nghĩa "thế giới" và "bình yên") còn được xem là một đại diện cho chiến thắng của Tổng thống Nga Putin trong cuộc chiến tài chính với phương Tây.

TASS cho rằng, động thái của Armenia xuất phát từ việc nước này có nguy cơ rơi vào lệnh trừng phạt thứ cấp của Kho bạc Hoa Kỳ.

Một nguồn tin cấp cao trong ngành ngân hàng của Armenia cho biết, nếu không đưa ra lệnh cấm này, ArCa (nhà vận hành hệ thống thanh toán Armenia) sẽ mất cơ hội hợp tác với chuỗi thẻ Visa và Mastercard quốc tế. Chủ sở hữu của các hệ thống thanh toán này từ chối hợp tác với ArCa nếu phía Armenia tiếp tục cung cấp đồng thời dịch vụ dành cho thẻ Mir.

Hiện các phương tiện truyền thông Nga đã bắt đầu đưa ra các khuyến cáo cho khách du lịch trong trường hợp thẻ Mir bị từ chối.

Trước đó, Armenia cũng công bố ý định cấm sóng các kênh truyền hình Nga tại nước này.

Phản ứng của Nga

Theo hãng thông tấn RIA Novosti, ngay trong ngày 19/3, Bộ Ngoại giao Nga đã đưa ra phản ứng trước các động thái của Armenia.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định, tuyên bố của ông Pashinyan về mối đe dọa chiến tranh với Azerbaijan "không liên quan gì tới Nga", đây là thẩm quyền của chính quyền Yerevan và là kết quả từ quá trình tham vấn của nước này với phương Tây.

"Hãy xem những người phụ trách mới từ Liên minh châu Âu, NATO và Washington đã đưa vấn đề này đi xa tới đâu. Xin lưu ý: Tuyên bố này không hề liên quan tới Nga. Đây là thẩm quyền của chính quyền sở tại Yerevan và là kết quả quá trình tham vấn với phương Tây" – Bà Zakharova cho hay.

Trong cuộc họp báo trước đó 3 ngày, bà Zakharova khẳng định, lịch sử đã có câu trả lời cho các nghi vấn của Yerevan về sự chân thành của Nga trong quan hệ song phương giữa 2 phía: Nga đã nhiều lần tới viện trợ, bảo vệ Armenia và ngăn chặn đổ máu.

"Nếu bất cứ ai ở Armenia thắc mắc về sự chân thành của chúng tôi thì tôi nghĩ lịch sử đã có câu trả lời cho vấn đề này.

Đây là số lượng người của chúng tôi đã tham gia bảo vệ Armenia. Đó là chưa kể tới những nỗ lực của ban lãnh đạo Nga và cá nhân Tổng thống Vladimir Putin trong việc ngăn chặn liên tục tình trạng đổ máu ở khu vực này" – Bà Zakharova nói, đồng thời nhấn mạnh rằng, trên thực tế, Moscow đã vượt qua "bài kiểm tra bền vững" trong quan hệ với Yerevan.

Liên quan tới việc Armenia dừng chấp nhận thẻ Mir, người đứng đầu Ủy ban Duma Quốc gia Nga về thị trường tài chính Anatoly Akskov khẳng định, quyết định của Armenia sẽ là một tổn thất đặc biệt đối với chính quốc gia và người dân nước này.

"Đối với Armenia, đây sẽ là một tổn thất, bời nhiều cư dân Armenia và những công dân Nga thường xuyên lui tới đó sử dụng thẻ Mir. Trên thực tế, Armenia sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả tiêu cực hơn so với Nga. Họ đang tự tạo ra rắc rối cho mình" – Ông Akskov cho hay.

Trao đổi với Reuters, một chuyên gia ngân hàng cho biết, động thái của Armenia có thể khiến người Nga xa lánh quốc gia này.

"Không phải ai cũng chấp nhận làm thẻ từ ngân hàng Armenia hoặc mở tài khoản ở đây. Tôi cho rằng điều này sẽ khiến thêm 1 làn sóng người Nga rời khỏi Armenia" – Vị chuyên gia cho hay.

Cũng theo Reuters, các ngân hàng ở Armenia không muốn đưa ra nhiều bình luận về việc từ chối thẻ Mir do lo sợ sẽ mất đi nhiều khách hàng Nga.