Theo dự thảo luật, các loại nhà chung cư, bao gồm chung cư thương mại, chung cư xã hội, chung cư tái định cư, chung cư công vụ đều áp niên hạn sử dụng theo thời hạn sử dụng công trình - Ảnh: NGỌC HIỂN
Lần thứ hai đưa ra dự thảo Luật nhà ở sửa đổi, Bộ Xây dựng đưa ra hai phương án quy định về thời hạn sở hữu căn hộ chung cư, trong đó có phương án thời hạn sở hữu được xác định theo thời hạn sử dụng công trình (phương án 1). Phương án 2 là giữ nguyên như quy định hiện hành, tức không quy định thời hạn sở hữu.
Ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho biết ưu điểm của việc sở hữu căn hộ có thời hạn là giá bán thấp hơn sở hữu căn hộ không xác định thời hạn.
Ông Châu phân tích hiện nay có xu hướng thuê nhà, mua nhà trong một thời hạn với giá vừa túi tiền là những căn hộ sở hữu có thời hạn, thường thấp hơn khoảng 20% so với căn hộ sở hữu vĩnh viễn.
Tuy giá bán căn hộ có thời hạn thấp hơn, song ông Châu nhận định chưa thực sự hấp dẫn cũng như chưa phù hợp nhu cầu, thị hiếu của số đông người tiêu dùng bởi đa số người dân có tâm lý coi căn hộ chung cư vừa là tiêu sản vừa là tích sản, làm của cải để dành, trường hợp cần thiết sẽ cầm cố, thế chấp để tạo vốn làm ăn.
Nhận định về những tác động nếu áp niên hạn sở hữu chung cư , ông Châu cho rằng nếu phương án 1 của dự thảo được thông qua có thể dẫn đến nhiều người sẽ bỏ lựa chọn nhà chung cư để chuyển sang mua nhà ở riêng lẻ gắn liền với đất ở.
Theo ông Châu, điều này có thể dẫn đến tình trạng giá biệt thự, nhà phố lại bị đẩy lên cao, "làm lợi" cho các chủ đầu tư dự án nhà ở thấp tầng.
"Nên tiếp tục giữ nguyên chính sách hiện nay của Luật nhà ở 2014 cho phép phát triển cả hai loại nhà chung cư sở hữu không xác định thời hạn gắn liền với quyền sử dụng đất ở ổn định lâu dài hoặc nhà chung cư sở hữu có thời hạn để đảm bảo chính sách nhà ở nhất quán và có tính kế thừa", ông Châu nói.
Trong khi đó, giám đốc doanh nghiệp bất động sản tại TP.HCM cho biết sở hữu chung cư có thời hạn đã được nhiều quốc gia áp dụng, tại Việt Nam cũng có các doanh nghiệp xây chung cư sở hữu có thời hạn với giá bán vừa phải.
Theo vị này, khi bán căn hộ có thời hạn, chủ đầu tư không "chia" tiền sử dụng đất áp vào giá bán, quyền sử dụng đất vẫn thuộc về chủ đầu tư. Do đó, giá căn hộ bán ra chủ yếu là chi phí xây dựng nên chủ đầu tư bán giá nhà thấp hơn.
"Nếu mua chung cư có thời hạn, các gia đình trẻ sẽ mua được nhà với giá phải chăng hơn thay vì phải đi vay khoản tiền lớn trong hàng chục năm", vị này nói.
Theo vị giám đốc này, do giá mua căn hộ cao nên hiện nay nhiều người xem việc mua chung cư cũng là khoản đầu tư, kỳ vọng sinh lời nên bán lại với giá cao hoặc ngay cả giá cho thuê ngắn hạn cũng cao. Bên cạnh đó, do thông tin luật sẽ không hồi tố nên những căn hộ xây trước thời điểm luật chính thức được áp dụng được vị giám đốc này dự báo sẽ tăng giá do được sở hữu lâu dài.
Ông Nguyễn Mạnh Khởi - phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - cho biết mục tiêu chính của quy định áp niên hạn sở hữu chung cư không phải để ổn định thị trường bất động sản nhưng sẽ tác động tới giá. Điều này sẽ giúp người ít khả năng tài chính tiếp cận được với chung cư có thời hạn, với giá thành hợp lý hơn.
Theo ông Khởi, trên cơ sở quyền sử dụng đất vẫn sử dụng ổn định lâu dài, sau khi chung cư hết hạn sử dụng, người dân vẫn còn quyền sử dụng đất của mình. Do đó, sau khi hết thời hạn sử dụng và địa điểm này vẫn quy hoạch làm chung cư thì người dân được quyền góp tiền để xây dựng lại chung cư.
Theo ông Khởi, sẽ không hồi tố với chung cư đưa vào sử dụng trước thời điểm luật có hiệu lực nên việc quy định niên hạn sử dụng chung cư dự kiến áp dụng với những dự án cấp phép xây dựng sau 1-7-2024 nếu Quốc hội thông qua luật vào tháng 10-2023.
TP.HCM có căn hộ sở hữu 50 năm từ 2008
Năm 2008, thị trường bất động sản TP.HCM có thêm loại sản phẩm căn hộ mới là dự án căn hộ dịch vụ xây dựng trên đất thương mại, dịch vụ để bán cho khách hàng theo chế độ sở hữu nhà ở có thời hạn.
Cụ thể, tại quận Bình Thạnh có khu "căn hộ dịch vụ" The Manor II, người mua căn hộ được "sở hữu căn hộ có thời hạn" theo thời hạn sử dụng đất của dự án (50 năm). Đây là dự án tòa nhà căn hộ dịch vụ đầu tiên của cả nước, mở đường cho loại "căn hộ sở hữu nhà ở có thời hạn" phát triển về sau.
Tại quận Bình Tân, dự án khu căn hộ bình dân cho thuê dài hạn Twin Tower có 352 căn hộ đã cho thuê có thời hạn 49 năm với đơn giá cho thuê năm 2011 - 2013 từ 11 - 13 triệu đồng/m².
Còn tại quận Tân Bình, dự án khu căn hộ cho thuê Bee Home có 318 căn hộ cho thuê có thời hạn theo từng chu kỳ 6 năm hoặc 12 năm… Vào thời điểm năm 2015, căn hộ 30m² thuê theo chu kỳ 6 năm có giá thuê khoảng 150 triệu đồng, căn hộ 60m² có giá thuê khoảng 300 triệu đồng.