Người đi bộ dọc bờ Hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) hẳn sẽ rất thích thú khi nhìn thấy những nắp cống, hố ga vô tri, vô giác thường ngày, giờ đây, được "hoá trang" thành các tác phẩm nghệ thuật làm bằng gốm sứ mang tính thẩm mỹ cao.
Đây là dự án nghệ thuật hoá các nắp ga cống bằng chất liệu mosaic gốm, một hoạt động vì cộng đồng do Nhóm Nghệ thuật Vì môi trường Hanoi Art Space thực hiện, thông qua việc hoàn thiện lắp đặt 12 nắp ga bằng chất liệu mosaic gốm trên phố Tràng Tiền, Đinh Tiên Hoàng thuộc khu vực phố đi bộ Hồ Gươm. Dự án này nằm trong chuỗi hoạt động của Dự án "Sắc màu Hà Nội", do Nhóm Hanoi Art Space đề xuất với UBND Quận Hoàn Kiếm và đã được CT UBND TP Hà Nội phê duyệt triển khai thí điểm từ cuối năm 2018.
Đại diện nhóm Hanoi Art Space cho biết, những chiếc nắp cống, hố ga được làm bằng chất liệu mosaic gốm đòi hỏi sự kiên nhẫn của toàn bộ các thành viên tham gia dự án, từ hoạ sĩ, kiến trúc sư đến nghệ nhân làm gốm phải có sự phối hợp ăn ý trong công việc. Bắt đầu từ việc lên bản vẽ và thống nhất bản vẽ, cho đến khi mẫu vào khuôn sản xuất và đưa vào nung ở nhiệt độ khoảng 1250 độ C.
Việc lắp đặt thi công tại hiện trường cũng mất nhiều thời gian, trung bình để lắp 1 nắp ga như mọi người đã thấy sẽ mất khoảng 2-3h và cần từ 2-3 người làm việc liên tục.
Mosaic là một hình thức nghệ thuật trang trí, tạo ra hình ảnh từ tập hợp những mảnh nhỏ, đặt cạnh nhau để tạo ra một tổng thể thống nhất. Các mảnh nhỏ này thường được làm từ vật chất rắn, phẳng, phần lớn là dạng ô vuông như; thủy tinh màu, gạch, đá, kính…
Hoạ tiết khắc hoạ hình ảnh các loài côn trùng như chuồn chuồn, bướm, bọ rùa,…
Chị Phan Lê Mỹ - Giám đốc truyền thông của Hanoi Art Space chia sẻ: "Thông qua việc lựa chọn hình ảnh những con côn trùng như chuồn chuồn, bướm, bọ rùa... nhóm muốn gửi những thông điệp Xanh, tuyên truyền lối sống gần thiên nhiên, hoà hợp cùng thiên nhiên tới cộng đồng.
Hình ảnh những con côn trùng đó vốn rất gần gũi với mỗi người dân Việt Nam. Đây cũng là cách Nhóm muốn tạo ra những câu chuyện phong phú sau mỗi bức tranh côn trùng như vậy.
Nói về khó khăn khi thực hiện các tác phẩm, chị Lê Mỹ cho biết, nhóm gặp khó khăn lớn nhất là sản phẩm nung phải đảm bảo đạt khoảng 90 - 95% về màu sắc theo bản vẽ yêu cầu. Việc bảo đảm nhiệt độ nung, thời gian nung cũng là yếu tố quan trọng quyết định đến độ bền sản phẩm.
Ý thức của con người cũng là một yếu tố đáng lưu tâm khi xét đến độ bền của tác phẩm. Thực tế, có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật tương tự đã và đang bị người dân "vô tư" bôi xấu, làm hư hại.
Lường trước được thực trạng trên, chị Tuệ Mỹ và cả nhóm đã có phương án chuẩn bị từ khâu lên ý tưởng:
"Vấn đề này đã được nhóm đặt ra và có hướng xử lý ngay từ khi bắt đầu xây dựng ý tưởng. Vì vậy, để chủ động nhóm đã coi việc bảo hành, bảo dưỡng các tác phẩm mosaic gốm này là cần thiết và nên được nhóm duy trì thực hiện."
Theo ghi nhận của PV chiều 18/3, dù mới được hoàn thiện chưa lâu, một số tác phẩm nghệ thuật trên nắp cống, hố ga đã bị bong tróc do người đi đường điều khiển phương tiện đi trên vỉa hè, gây hư hại bề mặt tác phẩm.
Các phương tiện di chuyển trái phép trên vỉa hè, cán qua bề mặt của các tác phẩm.
Một tác phẩm bị bôi bẩn vì rác thải.
Ngoài ra, hiện tượng vứt rác bừa bãi vô tình khiến các tác phẩm mất đi giá trị nghệ thuật vốn có. Được biết, nhóm vẫn đang tiếp tục tìm kiếm Mạnh Thường Quân tài trợ cho hoạt động này nhằm gia tăng số lượng nắp ga mosaic gốm, tạo điểm nhấn cho phố đi bộ Hồ Gươm.