"Chiến lợi phẩm" của Houthi
Theo tờ Washington Post, các cuộc tập kích của liên quân Anh-Mỹ nhằm vào nhóm vũ trang Houthi (được Iran hậu thuẫn) trên khắp Yemen đã gửi đi "một thông điệp rõ ràng", rằng Mỹ sẽ không dung thứ cho các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng của Mỹ và đối tác, cũng như các tàu thương mại ở Biển Đỏ.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, hành động của Anh-Mỹ đã trực tiếp mang lại cho Houthi một "chiến lợi phẩm" lớn: Vị thế khu vực của nhóm vũ trang nhiều năm chinh chiến này sẽ chỉ càng được củng cố mà thôi.
Phát ngôn viên quân sự của Houthi Yahya Saree tuyên bố sẽ đáp trả chiến dịch tấn công của liên quân Anh-Mỹ. Ông Saree đồng thời khẳng định, hành động của Anh-Mỹ sẽ không ngăn cản được Houthi tiếp tục tấn công tàu chở hàng và các tàu chiến hộ tống chúng đi qua Biển Đỏ.
Trước đó, Houthi cho biết, mục đích của họ khi tấn công tàu thuyền trong khu vực là nhằm chấm dứt sự vây hãm của Israel đối với Gaza.
Những người ủng hộ phong trào Houthi ở Sanaa (thủ đô của Yemen) lên án các cuộc tập kích của liên quân Anh-Mỹ ngày 12/1. Ảnh: Reuters
Theo các nhà phân tích, sự thách thức này không chỉ là lời nói suông. Houthi đã lật đổ chính phủ Yemen để chiếm quyền lực vào năm 2014. Một liên minh quân sự khu vực - do Saudi Arabia dẫn đầu và có sự hỗ trợ của Mỹ - đã phát động các chiến dịch tập kích để đánh bại Houthi. Tuy nhiên, trong gần 1 thập kỷ qua, họ vẫn chưa đạt được mục tiêu đó.
Nhóm vũ trang này đã cho thấy khả năng chống chọi trước các cuộc không kích tương tự và ngày càng trở nên mạnh hơn với sự hậu thuẫn của Iran.
Cuộc tấn công của Anh-Mỹ trong ngày 12/1 đã mang tới cho Houthi cơ hội nâng cao vị thế của mình trong số các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn ở Trung Đông và trong cộng đồng những người thuộc thế giới Ả Rập (hoặc mở rộng hơn) đang tìm kiếm và ủng hộ bất kỳ hành động hoặc biểu hiện nào, dù là nhỏ nhất, cho thấy sự phản đối/chống lại chính sách và hoạt động quân sự của Israel tại Dải Gaza.
Các nhà lãnh đạo Anh-Mỹ mô tả các cuộc tấn công Houthi là "một thành công". Tuy nhiên, theo giới phần tích, chiến dịch này trên thực tế đã làm nổi rõ sự thất bại của Mỹ trong việc ngăn chặn các hậu quả phát sinh trong khu vực sau cuộc tấn công của Israel vào Gaza và cuộc nội chiến kéo dài ở Yemen.
Liên quân Anh-Mỹ tấn công Houthi ngày 12/1. Nguồn: Fox11
Theo nhà nghiên cứu Baraa Shiban đến từ Viện RUSI (London), phương Tây - đặc biệt là Mỹ - đang tìm kiếm những giải pháp nhanh chóng cho các cuộc xung đột kéo dài hiện nay ở Trung Đông. Tuy nhiên, quyết định của của Anh-Mỹ lần này đã cho thấy "sự thiếu tư duy chiến lược".
Trong khi đó, Laurent Bonnefoy - chuyên gia về Yemen tại Viện Sciences Po ở Paris (Pháp) cho rằng, các cuộc tấn công của Anh-Mỹ là điều mà Houthi "đang tìm kiếm".
"Houthi đang đạt được những gì họ muốn, đó là xuất hiện như một nhân vật mạnh mẽ nhất trong khu vực khi đối đầu với liên minh quốc tế đang dành phần lớn sự ủng hộ cho Israel và bỏ mặc người dân ở Gaza. Điều này mang tới làn sóng ủng hộ cho Houthi, cả ở trong khu vực và trên bình diện quốc tế" - Ông Bonnefoy nhận định.
Houthi chắc chắn sẽ trả đũa, và đủ sức trả đũa
Sau khi xung đột Israel-Hamas bùng nổ ngày 7/10/2023, Houthi đã cảnh báo rằng, nếu Mỹ can thiệp để ủng hộ Israel, nhóm vũ trang này sẽ tiến hành đáp trả. Ngay trong tháng đó, Houthi đã phóng loạt tên lửa hành trình đầu tiên của họ nhằm về phía Israel.
Mặc dù các tên lửa này bị tàu khu trục của Hải quân Mỹ bắn hạ, nhưng kể từ đầu tháng 11/2023, Houthi lại tiếp tục tiến hành hơn 20 cuộc tấn công nhằm vào các tàu ở Biển Đỏ.
Cuộc không kích của liên quân Anh-Mỹ trong ngày 12/1 chỉ nhận được sự ủng hộ của Canada, Australia, Hà Lan và 1 quốc gia Ả Rập duy nhất là Bahrain.
Giám đốc phụ trách khu vực Yemen tại Ủy ban cứu trợ quốc tế Jared Rowell nhận định, những cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ đã ảnh hưởng đến việc giao hàng thương mại và viện trợ nhân đạo, nhưng những cuộc không kích của liên quân Anh-Mỹ "đã làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc đối đầu rộng lớn hơn trong khu vực và trên quốc tế".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết, mục tiêu của cuộc không kích là nhằm "làm gián đoạn và làm suy yếu khả năng của Houthi". Song, giới phân tích cho rằng việc đạt được mục tiêu đó sẽ khó khăn.
Tháng 9/2022, lực lượng Houthi ở Yemen phô diễn sức mạnh quân sự trong cuộc duyệt binh kỷ niệm 9 năm ngày tiếp quản Sanaa. Ảnh: Defense Update
Ibrahim Jalal - nhà phân tích thuộc Viện Trung Đông - mô tả Houthi như một nhóm phiến quân linh hoạt, dày dạn kinh nghiệm sau thời gian chiến tranh du kích ở Yemen và nhiều năm đối mặt với chiến dịch tấn công kéo dài của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu.
Houthi không có nhiều căn cứ quân sự thường trực quy mô lớn. Nhóm này chủ yếu sử dụng bệ phóng di động cho tên lửa và máy bay không người lái, đồng thời có mạng lưới đường hầm và hang động tinh vi, khiến các mục tiêu của họ trở nên khó bị tấn công hơn.
Theo ông Jalal, cuộc tập kích ngày 12/1 của liên quân Anh-Mỹ là "tấn công phẫu thuật và mang tính biểu tượng", chưa có tác dụng răn đe rõ ràng.
"Houthi thiệt hại quá ít, trong khi lại thu được quá nhiều. Cuộc chiến tại Gaza đã giúp nhóm vũ trang này định vị bản thân như một người bảo vệ phía Palestine trong khu vực, giành được sự ủng hộ của công chúng trong nước và quốc tế, làm lu mờ đi sự bất mãn lâu nay của người dân Yemen đối với sự kiểm soát của Houthi" - Ông Jalal nhận định.
Theo bà Maysaa Shuja al-Deen, chuyên gia cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Sanaa, chiến dịch tấn công vào tàu thuyền trên Biển Đỏ đã củng cố khả năng tuyển mộ của Houthi.
Trong một vài tuần gần đây, đã có sự gia tăng đột biến về số lượng người gia nhập nhóm vũ trang này, đặc biệt đến từ các khu vực bộ lạc ở phía bắc Yemen.
Kể từ khi khởi xướng như một phong trào thanh niên ở miền bắc Yemen hàng thập kỷ trước, Houthi đã nhìn nhận họ không chỉ là một nhân tố địa phương, mà còn tham vọng trở thành "thế lực khu vực".
Giờ đây, khi đối đầu trực tiếp với Mỹ và các đồng minh của Washington, ước muốn của Houthi đã thành sự thật. Nhóm này đã chứng minh khả năng tấn công các mục tiêu nằm ngoài biên giới Yemen.
Bà Shuja al-Deen cho rằng, Houthi chắc chắn sẽ có hành động đáp trả và họ có đủ khả năng để thực hiện điều đó.