Bài viết này của chuyên gia dinh dưỡng và sức khỏe Vương Thu Hà (TQ) về những kỹ năng mà bạn phải học để biết cách ăn uống lành mạnh, hiệu quả. Ăn uống là một trong những việc quan trọng nhất của đời người, nhưng nhiều người lại coi nhẹ việc này, dẫn đến bệnh tật phát sinh, sức khỏe giảm sút.
Các chuyên gia dưỡng sinh nói rằng, "Sức khỏe là một trách nhiệm, và ăn uống là một kỹ năng", ai không biết được ý nghĩa của câu nói này, sẽ không thể khỏe mạnh lâu dài.
Trước đây, khi điều kiện sống còn khó khăn, thịt và cá được xem là những món ăn quý, ai cũng muốn có thêm cơ hội để ăn, nhưng nay đã khác. Khi mọi dịch vụ đều rất có sẵn, đồ ăn phục vụ tận nơi khiến cho bạn chỉ cần gọi điện hoặc nhắn tin là có thể có đồ ăn ngay sau đó. Chính vì sự thuận tiện này khiến nhiều người ăn uống tùy tiện, không coi trọng bữa ăn lạnh mạnh.
Hậu quả của việc ăn uống thiếu khoa học là sức khỏe giảm sút nghiêm trọng, cơ thể béo phì, nặng hơn có thể gây ra những căn bệnh nguy hiểm, tỉ lệ người mắc bệnh cao, bệnh nhân ngày càng trẻ hóa, đột tử, ugn thư hoặc nhiều bệnh tật khác. Nếu cứ tiếp tục như vậy, chúng ta đang tự bỏ mặc sức khỏe của mình.
Những kỹ năng ăn uống lành mạnh bạn nên áp dụng suốt cuộc đời
1. Nên ăn ít một chút
Có người từng nhẩm tính rằng, nếu còn người không có bất trắc gì, thì cả đời có thể ăn hết khoảng 50-60 tấn thức ăn, nhưng nếu ăn nhiều thì sẽ hết, ăn hết thì chết. Tạm hiểu rằng, số lượng thức ăn đó, nếu ăn trong thời gian ngắn thì sẽ tổn thọ, ăn trong thời gian dài thì sống lâu hơn.
Đó chỉ là những lời nói truyền miệng, nhưng có một thực tế chứng minh rằng, ăn nhiều thì hại nhiều hơn lợi. Lời nói thật thường khó nghe, nhưng các chuyên gia nói rằng, ăn nhiều thì chóng chết. Điều này không phải là không có lý.
Người ăn nhiều sẽ làm cho các bộ phận cơ thể tăng thêm gánh nặng, dạ dày, gan, tụy, thận phải làm việc nhiều hơn, tiêu thụ quá mức trong lâu dài thực phẩm giàu năng lượng sẽ làm tăng nguy cơ béo phì, sau khi mắc béo phì là dẫn tới một số hội chứng chuyển hóa.
Lời khuyên dành cho bạn là nên ăn no 7 phần, trừ lại 3 phần bụng rỗng để dạ dày có thể làm việc nhẹ nhàng, cơ thể không cảm thấy nặng nhọc. Ăn đúng cách, bạn sẽ trì hoãn được quá trình lão hóa.
2. Nên ăn chậm một chút
Những người ăn chậm sẽ ăn ít hơn trong cùng một khoảng thời gian so với những người ăn nhanh, từ đó mang lại hiệu quả có lợi 2 lần, vừa ăn kỹ, vừa ăn ít. Không chỉ vậy, nhai chậm có thể làm cho lượng đường trong máu ổn định hơn, giảm bớt gánh nặng lên dạ dày, tăng tỷ lệ hấp thu dinh dưỡng, giúp giảm cân và giảm lo âu.
Trong môi trường xã hội với nhịp độ sống ngày càng nhanh như hiện nay, các bữa ăn chậm sẽ tạo thêm cơ hội tốt cho cơ thể tăng cường sức mạnh.
3. Nên ăn đa dạng một chút
Hiệp hội Dinh dưỡng Trung Quốc khuyến cáo rằng bạn nên tiêu thụ 12 loại thực phẩm mỗi ngày (không bao gồm gia vị), không ít hơn 25 loại thực phẩm mỗi tuần.
Ăn nhiều loại thực phẩm có thể giúp hấp thụ chất dinh dưỡng toàn diện hơn, tăng cường sử dụng và bổ sung thực phẩm có nguồn gốc protein, giảm thiểu rủi ro an toàn thực phẩm, giảm mức độ phản ứng glucose trong máu sau khi ăn, chất dinh dưỡng có thể đóng một vai trò hỗ trợ trong việc nâng cao giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.
Bạn nên chọn lượng thức ăn ít hơn, chủng loại thực phẩm nhiều hơn một chút, và nhiều loại thực phẩm thường xuyên được thay đổi theo thực đơn chính là cách tốt để đa dạng hóa thức ăn.
4. Nên ăn thực phẩm thô hơn một chút
Sau khi đời sống vật chất của chúng ta đã được cải thiện, nhiều người chuyển sang thói quen thích ăn các thực phẩm tinh nhiều hơn so với thực phẩm thô.
Đáng tiếc rằng, mặc dù các món ăn từ thực phẩm tinh chế có cảm giác ngon miệng hơn nhưng hầu hết các chất xơ thô trong thức ăn đã bị loại bỏ khi sơ chế nguyên liệu, chúng bị thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết mà cơ thể cần.
Khi ăn các loại thực phẩm thô, đặc biệt là ngũ cốc thô sẽ giúp cơ thể bổ sung đa dạng dưỡng chất, hàm lượng chất xơ cao có thể làm giảm táo bón, ngăn ngừa ung thư ruột kết. Thực phẩm thô cũng giàu vitamin nhóm B, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và chức năng của hệ thần kinh; giàu hàm lượng nguyên tố kali, ngăn ngừa và giảm lượng natri trong chế độ ăn uống làm tăng huyết áp cao.
Các loại hạt thô chứa hàm lượng cellulose cao cũng giúp kéo dài thời gian tiết dịch dạ dày, có lợi cho việc duy trì ổn định trọng lượng và giảm cân hiệu quả.
5. Nên ăn nhạt hơn một chút
Các món ăn càng có nhiều gia vị thì cảm giác lại càng ngon hơn, do vậy, xu hướng phổ biến là chúng ta sẽ cho vào món ăn rất nhiều gia vị, trong đó có muối, đường, dầu mỡ, đặc biệt là các món ăn trong nhà hàng, bán sẵn. Càng ăn nhiều, chúng ta lại càng lệ thuộc vào các gia vị và chất phụ gia. Lâu dần, khẩu vị trở thành quen, ăn nhạt đi sẽ cảm thấy khó chịu.
Trên thực tế, y học hiện đại đã xác nhận rằng, nếu ăn muối, đường, dầu mỡ với số lượng lớn hơn mức cho phép trong thời gian là nguyên nhân chính của hội chứng chuyển hóa như béo phì, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu và gan nhiễm mỡ.
Hội Dinh dưỡng Trung Quốc khuyến cáo người lớn nên duy trì lượng muối ăn hàng ngày khoảng dưới 6 gram, 25-30 gram dầu ăn, đường tinh luyện cung cấp năng lượng không thể cao hơn so với yêu cầu 10% năng lượng của cơ thể, nó được kiểm soát tốt nhất ở mức dưới 5%.
Thay đổi cách nấu ăn cũng là một trong những bí quyết ngăn ngừa các bệnh mãn tính. Nên làm quen với việc ăn uống nhẹ nhàng và trang nhã hơn với hương vị tự nhiên ban đầu của thực phẩm.
6. Nên ăn thực phẩm nhiều màu sắc hơn một chút
Khi chọn rau và trái cây tươi, hãy chú ý đến những loại có màu sắc tươi sáng, đa dạng, nhiều màu. So với các loại trái cây và rau quả có màu sáng, các loại trái cây và rau củ càng sẫm thì hàm lượng các thành phần hoạt động của thực vật càng cao, khả năng bồi dưỡng và chăm sóc sức khỏe cơ thể càng cao.
Những loại thực phẩm giàu màu sắc, đa sắc tố thực vật bao gồm chất diệp lục, [beta] -carotene, lutein, anthocyanins,… có thể được loại bỏ các gốc tự do oxy và tác hại với các chất chống oxy hóa khác, từ đó có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch.
Tóm lại, bạn có khỏe mạnh hay không phụ thuộc rất lớn vào việc phòng bệnh, và việc này có ý nghĩa lớn hơn hơn rất nhiều so với việc chữa bệnh. Dinh dưỡng cân bằng, tập thể dục thích hợp, thái độ lạc quan và giấc ngủ ngon là rào chắn để ngăn ngừa các bệnh mãn tính tấn công vào cơ thể bạn.
Hãy bắt đầu với 6 lưu ý về cách ăn uống này và dạy trẻ ngay từ khi còn nhỏ để cả gia đình bạn có một chế độ ăn uống lành mạnh và cơ thể ngày càng khỏe mạnh hơn.
*Theo Health/TT