Cá và thịt đều là những thực phẩm có nguồn gốc động vật chứa hàm lượng dinh dưỡng cao và thiết yếu trong thực đơn hàng ngày. Tuy nhiên, rất nhiều bà nội trợ lại cho rằng, ăn cá tốt hơn ăn thịt bởi trong thịt có phần mỡ không tốt cho sức khỏe, gây nên nhiều bệnh như béo phì, máu nhiễm mỡ,...Vậy đâu là sự thực?
So sánh bảng thành phần dinh dưỡng của cá và thịt
Một chế độ ăn uống lành mạnh cần có protein, vitamin, khoáng chất và chất béo lành mạnh. Thịt và cá đều cung cấp những thứ này.
Chất đạm
Cả thịt và hải sản đều chứa nhiều chất đạm. Với mỗi khẩu phần 100g ức gà có khoảng 24g protein và 100g cá hồi có khoảng 26g protein. Thịt đỏ đứng đầu trong danh mục này với khoảng 30g protein mỗi khẩu phần.
Thịt hay cá, đâu là thực phẩm tốt nhất?
Chất béo
Hải sản chắc chắn tốt cho sức khỏe hơn về mặt chất béo. Thịt có hàm lượng chất béo cao hơn cá. Có chất béo tốt và chất béo xấu, nhưng hầu hết chất béo trong thịt là loại xấu. Cá chứa nhiều axit béo omega-3, là chất béo lành mạnh.
Mặt khác, thịt có nhiều chất béo bão hòa hơn, có hại cho tim mạch của bạn. 100g thịt bò có 22g chất béo trong khi cá hồi chỉ có 4g chất béo.
Lượng calo
Lượng calo trong thịt và hải sản phụ thuộc vào loại bạn đang ăn. 100g thịt bò có 284 calo và ức gà có 184 calo. Cả hai đều là loại thịt, nhưng thịt gà nạc hơn nhiều so với các loại thịt đỏ như thịt bò.
Sự khác biệt tương tự về mức calo có thể nói về hải sản. 100g tôm có 135 calo, trong khi cá hồi có 207 calo.
Sắt
Cá không thể so sánh với mức độ sắt có trong thịt. Các loại hải sản như hàu, trai có sắt, nhưng không nhiều như thịt bò, thịt gà và thịt lợn.
Vitamin B-12
Vitamin này đóng một vai trò rất lớn trong quá trình trao đổi chất và chức năng não của bạn. Theo khuyến nghị, bạn nên bổ sung 2,4 microgam Vitamin B-12 mỗi ngày. 100g cá hồi chứa gần 5 microgam vitamin B-12, trong khi cùng một lượng ức gà chỉ chứa 0,3 microgam.
Không thể kết luận ăn cá tốt hơn ăn thịt vì thực phẩm nào cũng có ưu điểm riêng
Ăn cá tốt hơn hay thịt tốt hơn?
Viện dinh dưỡng Quốc gia trích dẫn thông tin từ cuốn "Hỏi - đáp Dinh dưỡng & Vệ sinh thực phẩm" cho thấy, không thể kết luận ăn cá tốt hơn ăn thịt, bởi vì:
Thịt cung cấp cho cơ thể các axit amin cần thiết, các axit béo giúp cho sự phát triển của nhiều tổ chức, cơ quan trong cơ thể. Ngoài ra thịt còn có các chất khoáng, vitamin và là nguồn các yếu tố vi lượng như vitamin A, sắt, kẽm, đồng, coban, selen....
Thịt là nguồn vitamin nhóm B rất tốt (B1, B6, PP, B12…) nhưng trong quá trình tiêu hóa thịt tạo ra nhiều sản phẩm trung gian không tốt với cơ thể, trong thịt lại có nhiều mỡ, nhiều axit béo no và cholesterol, đặc biệt là trong các phủ tạng hàm lượng cholesterol rất cao, nếu ăn nhiều sẽ làm tăng các nguy cơ bị các bệnh về tim mạch, cao huyết áp.
Cá và các chế phẩm là loại thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao. Trước hết đó là nguồn protein quý, có đủ các các axit amin cần thiết, mỡ cá có nhiều vitamin A, D và axit béo chưa no có nhiều mạch kép các loại (là những axit béo cần thiết có nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể). Cá, nhất là cá biển có nhiều chất khoáng quan trọng như canxi, photpho, clo, natri, fluo và các yếu tố vi lượng (đồng, coban, kẽm, i-ốt.... ). Lượng i-ốt ở một số loại cá biển rất cao, ví dụ như cá thu có từ 1,7-6,2 mg/ kg. Thịt của cá dễ tiêu thụ và dễ hấp thu, tổ chức liên kết phân phối đều nên khi nấu chóng chín, mềm, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu.
Nhìn chung, cá và thịt đều có giá trị dinh dưỡng cao, vì vậy nên ăn cả cá và thịt đồng thời phối hợp với các thức ăn khác để cung cấp đầy đủ thành phần các chất dinh dưỡng và tạo cảm giác ngon miệng. Với người cao tuổi nên giảm bớt thịt, đặc biệt là thịt gia súc (loại 4 chân: bò, lợn, chó, dê…) và ăn cá nhiều hơn.
Cũng chia sẻ về vấn đề này, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Khoa học và Công nghệ, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, giá trị dinh dưỡng của thực phẩm không dựa vào hàm lượng protein cao hay thấp, mà được tính bằng khả năng tiêu hóa trong cơ thể để biến thành chất dinh dưỡng hấp thụ. Ví dụ, thực phẩm có hàm lượng protein cao nhưng không tiêu hóa tốt bằng thực phẩm hàm lượng protein thấp hơn, thì không mang lại giá trị dinh dưỡng tốt hơn. Hàm lượng protein chỉ là ước lượng ban đầu.
Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể
Xét về mặt tiêu hóa cá và thịt, cấu trúc trong cá lỏng lẻo, các sợi protein ngắn hơn, mềm hơn thịt. Cá sau khi chế biến bằng cách rán hoặc nấu hay kho, chín nhừ, khi nhai sẽ dễ hơn nhai thịt, thậm chí cho vào miệng đã tan. Bởi vậy khi ăn, thành phần trong cá tiếp xúc với enzym trong dạ dày sẽ phân giải thành các axit amin dễ hơn, dễ tiêu hơn.
Còn thịt có cấu trúc cơ học săn chắc hơn, dai hơn cá, khi vào cơ thể khó tiêu hơn. Vậy nên, so sánh ăn 100g cá và 100g thịt, thì cơ thể hấp thụ nhiều dinh dưỡng từ cá dễ hơn thịt. Từ đó, cá được coi là giàu dinh dưỡng hơn, có lợi cho con người, nhất là với người già. Ngoài ra, cá còn chứa rất nhiều khoáng chất quý. Các khoáng chất trong thịt ít hơn và không đa dạng như trong cá. Song, nhiều nơi nuôi cá sống trong môi trường nước rất bẩn, dễ nhiễm các chất độc kim loại nặng, chứa độc tố. Vì vậy, khi ăn cần chọn cá sống trong môi trường sạch.
Cá được cho là giàu giá trị dinh dưỡng hơn nhưng bạn không nên chỉ ăn cá. Thịt và các loại thực phẩm khác vẫn giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chế độ ăn lành mạnh là bổ sung đa dạng thực phẩm, điều này không chỉ giúp bổ sung đầy đủ thành phần chất dinh dưỡng mà còn tạo cảm giác ngon miệng.