Moskva đã mất rất nhiều công sức và nỗ lực để chấm dứt cuộc Chiến tranh Lạnh, nhưng kết quả thật đáng thất vọng khi phương Tây tuyên bố họ là phe duy nhất chiến thắng và không hề quan tâm tới suy nghĩ của người Nga về điều đó, hãng thông tấn RT (Nga) dẫn lời cựu Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev.
"Việc Chiến tranh Lạnh kết thúc là thắng lợi chung, nhưng nhiều chính trị gia phương Tây - đặc biệt là Mỹ - lại tuyên bố rằng chỉ có họ là người chiến thắng", ông Gorbachev chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với báo Đức Die Welt (Thế giới), nhân sự kiện kỷ niệm 30 năm ngày Bức tường Berlin sụp đổi - sự kiện đánh dấu sự chấm dứt của hàng thập kỷ chia rẽ giữa Đông - Tây Âu.
Các nhà lãnh đạo Mỹ - phương Tây chưa từng "để ý tới suy nghĩ của người Nga" khi làm những hành động khiến mối quan hệ giữa Moskva và phương Tây thêm rạn nứt, theo ông Gorbachev. "Nga đã làm rất nhiều điều để chấm dứt cuộc Chiến tranh Lạnh và cuộc chạy đua vũ trang".
Và tất nhiên, phương Tây cũng không thể dự đoán trước những hành động của mình sẽ "gây ảnh hưởng tới quan hệ ngoại giao và chính trị giữa Nga và phương Tây", nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô cho biết.
Hiện nay mối quan hệ giữa Nga và phương Tây không mấy tốt đẹp, do những vấn đề cũ dồn đống lại thành những vấn đề mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là các bên cần "hướng về phía trước, thay vì nuối tiếc quá khứ", ông Gorbachev nói rằng Nga sẵn sàng sữa chửa mối quan hệ với phương Tây, và nhấn mạnh rằng "người dân Nga dân chủ hơn phương Tây nghĩ về họ".
Ông Gorbachev - vị Tổng thống đầu tiên và cuối cùng của Liên Xô - có vai trò rất quan trọng trong cuộc đàm phán với Mỹ, Anh, Pháp về các điều khoản cho phép nước Đức tái thống nhất vào năm 1990.
Vào thời điểm đó, các nhà lãnh đạo phương Tây đã nhiều lần cam kết với ông Gorbachev rằng NATO sẽ không mở rộng về biên giới Đông Đức - điều được coi là mối nguy đối với Liên Xô. Cựu Bộ trưởng Ngoại giao thời chính quyền cố Tổng thống George H. W. Bush chính là người đã hứa hẹn rằng NATO sẽ không "mở rộng về phía Đông dù chỉ một inch".
Bức tường Berlin sụp đổ. Ảnh: Global Look Press
Không lâu sau đó, Liên Xô và Khối Warszawa tan rã. Tuy nhiên, xung đột giữa phương Tây và Liên Xô lại tiếp tục tăng lên khi Ba Lan, Cộng hòa Séc và Hungary được mời tham gia liên minh NATO vào năm 1997. Trong khi đó, NATO đã phủ nhận sạch trơn về lời hứa năm xưa của chính quyền Mỹ, bởi những điều đó không được kí kết trên văn bản chính thức.
Sau này, cơ quan Lưu trữ an ninh quốc gia có trụ sở tại Đại học George Washington vào năm 2017 đã chứng minh rằng lời hứa trên thực sự có tồn tại.