Đã là học ngoại ngữ thì đối với bất cứ ngôn ngữ nào cũng đều có cái khó riêng. Với tiếng Việt cũng vậy, chính người Việt khi học ngôn ngữ của mình vẫn thường nói rằng: "Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam".
Đấy là đối với người Việt, còn với các du học sinh, học tiếng Việt là một thử thách vô cùng khó khăn.
Đến với trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, ĐHQGHN tôi may mắn được trò chuyện cùng một du học sinh Lào để hiểu hơn về những khó khăn khi các du học sinh sống và học tập tại Việt Nam .
Chàng trai ấy tên là Vongphachan Seesoulad, sinh năm 1992, đến từ miền trung Lào tỉnh Savannakhet. Hiện nay, anh đang theo học tại Khoa Nhân học của trường ĐH KHXH & NV Hà Nội.
Ngồi trò chuyện với tôi, trước khi chia sẻ về những khó khăn khi học tiếng Việt, anh Vongphachan có kể rằng: "Trước khi sang Việt Nam mình đã học tiếng rồi, 3 tháng. Sau đó, sang Việt Nam thì mình tiếp tục học trường Hữu Nghị T78 Sơn Tây".
Mới nghe anh nói chuyện, tôi thấy tiếng Việt của anh đúng là chưa sõi, nhưng có thể giao tiếp khá tốt. Một người nước ngoài có thể sử dụng tiếng Việt như vậy quả thực không phải là điều đơn giản.
Anh Vongphachan (ngoài cùng bên phải) trong chuyến đi thực tập Dân tộc học cùng các bạn sinh viên Việt Nam và gia đình người Thái, bản Sà Rèn, Xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái. (Anh Vongphachan ngoài cùng tay phải) .
Tiếng Việt không phải là một ngôn ngữ dễ học, khi mới bắt đầu đến với việc học tiếng Việt, anh Vongphachan nói rằng mình rất lo lắng và cũng rất bỡ ngỡ. "Trong quá trình học tập tại Việt Nam anh gặp khó khăn chắc chắn là ngôn ngữ.
Nếu mà mình không hiểu ngôn ngữ mình sẽ không học được . Lúc đầu tiên mình không biết gì cả, mình làm thế nào và không biết sẽ đọc viết thế nào.
Mình rất là lo trong việc học tập của mình. Và khoảng một thời gian, mình dần dần hiểu được và làm quen với các bạn Việt Nam, và giao tiếp với các bạn.
Hơn nữa mình phải đọc sách, đọc báo, đây là cách học tiếng Việt của mình" - anh Vongphachan cười và chia sẻ.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, song các du học sinh Lào vẫn luôn cố gắng tìm cách học tiếng Việt trong mọi hoàn cảnh, và nhất là bằng cách trò chuyện, giao tiếp cùng các bạn Việt Nam trong trường đại học.
Hoạt động học tập, nghiên cứu ở trường được cho là rất khó khăn, vì phải sử dụng nhiều từ ngữ liên quan đến chuyên ngành, trong khi vốn tiếng Việt của các bạn sinh viên Lào còn chưa nhiều.
Tôi có hỏi anh Vongphachan về những phần trong tiếng Việt mà các anh khó học nhất, anh hơi ngập ngừng, gãi đầu suy nghĩ và nói rằng việc học ca dao, các thuật ngữ chuyên ngành và đặc biệt là các từ về nghệ thuật và chính trị, đối với bọn anh là rất khó.
Trò chuyện một lúc lâu với tôi, anh Vongphachan bắt đầu có những chia sẻ thoải mái hơn. Mặc dù anh nói chầm chậm và thi thoảng lại ngập ngừng để tìm từ diễn đạt, nhưng qua đó tôi thấy được tình cảm rất chân thành mà anh dành cho tiếng Việt cũng như dành cho người Việt Nam.
"Sau một thời gian học tiếng Việt mình thấy rất thú vị khi mà mình giao tiếp với các bạn, rất dễ khi mà nói chuyện. Ở điểm viết và nói mình thấy khó hơn là phần nghe. Ví dụ về viết mình thường sai chính tả, lỗi câu, lỗi cụm từ và chủ ngữ vị ngữ."
Đoàn du học sinh Lào.
Sau đó, anh chàng du học sinh Lào kể cho tôi nghe về những kỉ niệm thú vị mà anh có được trong các hoạt động sinh hoạt tập thể, mặc dù việc sử dụng tiếng Việt trong các hoạt động ấy cũng gặp không ít khó khăn.
"Hoạt động thể thao và giao lưu văn nghệ cùng với các bạn Việt Nam và cắm trại.
Và có một buổi các thầy đã dành thời gian dạy hát và sau đó nhà trường đã tổ chức thi đấu hát múa trong buổi hôm đấy, vừa là giao lưu văn hóa vừa là giao lưu văn nghệ giữa sinh viên Việt Nam – Lào.
Nhưng có khi mà mình muốn nói điều mình muốn nói nhưng mà mình không thể nói được, đây là vấn đề mình thường gặp".
Nghe anh nói cụm từ "thi đấu hát múa" tôi hơi tủm tỉm cười. Tôi cố tình hỏi lại xem anh học hay nghe ở đâu những từ đó thì anh cười và ngượng ngùng nói rằng vì anh ấy chưa nghĩ ra từ gì để dùng vào đó.
Nhóm sinh viên Lào khoa Nhân học tặng hoa chúc mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 (Vongphachan thứ 3 từ trái sang).
Những khó khăn về ngôn ngữ quả thực là quá nhiều, bên cạnh sự giúp đỡ của thầy cô và các sinh viên Việt Nam, anh Vongphachan thường phải tự tìm cách khắc phục để có thể giao tiếp bằng tiếng Việt trong cuộc sống hàng ngày.
"Khi mà dùng tiếng Việt, anh dùng từ lặp lại nói viết không đúng phong cách tại vì mình không nhớ được hết cách nói cách viết và không biết sẽ dùng như thế nào. Đây là vấn đề anh đang gặp trong việc dùng tiếng Việt."
Sau buổi trò chuyện với anh, tôi mới thấy được phần nào những khó khăn trong việc học tiếng Việt của các bạn du học sinh Lào.
Học tiếng Việt chuẩn đã khó, nay còn học tiếng Việt
trong môi trường rất trẻ rất mới của các bạn sinh viên, đặc biệt là việc các bạn
sinh viên Việt Nam sử dụng tiếng lóng hay các kí tự, viết tắt trong khi nhắn
tin đúng là một khó khăn vô cùng lớn đối với những sinh viên Lào như anh
Vongphachan!