90.000 lính rầm rộ hành quân xuyên châu Âu, áp sát biên giới Nga: Cảnh cáo "sấm sét" của NATO tới Moscow?

NATO tập trận quân sự 

Vào tuần tới, NATO sẽ khởi động cuộc tập trận quân sự lớn nhất trong nhiều thập kỷ - kể từ thời Chiến tranh Lạnh - với khoảng 90.000 binh sĩ tham gia các cuộc diễn tập kéo dài nhiều tháng nhằm chứng tỏ rằng liên minh này có thể bảo vệ toàn bộ lãnh thổ của mình, hãng tin AP cho biết hôm 18/1.

"Tôi muốn thông báo về việc Cuộc tập trận Steadfast Defender 2024 bắt đầu vào tuần tới và kéo dài đến tháng 5", Tư lệnh Đồng minh Tối cao Châu Âu, Tướng Christopher Cavoli nói trong cuộc họp báo ở Brussels.

Cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh xung đột Ukraine đang leo thang. 

Trong những tháng trước khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, NATO đã bắt đầu tăng cường an ninh ở sườn phía đông với Nga và Ukraine. Đây là sự tăng cường lớn nhất của liên minh kể từ Chiến tranh Lạnh. 

Cuộc tập trận – có tên gọi là Steadfast Defender 24 – "sẽ cho thấy NATO có thể tiến hành và duy trì các chiến dịch đa miền phức tạp trong vài tháng, trên hàng nghìn km, từ vùng High North đến Trung và Đông Âu, trong mọi điều kiện", AP dẫn thông tin từ quan chức NATO.

Theo kế hoạch, quân đội NATO sẽ di chuyển xuyên châu Âu cho đến cuối tháng 5 dựa trên một kịch bản xung đột mô phỏng với một "đối thủ gần như ngang hàng" - được giới quan sát nhận định là Nga.

AP cho hay, Nga không được nhắc đến tên trong tuyên bố. Tuy nhiên, vào tháng 7/2023, thông cáo chung của hội nghị thượng đỉnh Vilnius của NATO coi Nga là mối đe dọa trực tiếp và quan trọng nhất đối với an ninh của các thành viên NATO.

Lực lượng quy mô kỷ lục

Cuộc tập trận này nhằm mục đích thể hiện khả năng của NATO trong việc nhanh chóng triển khai lực lượng từ Bắc Mỹ và các khu vực khác của liên minh để củng cố khả năng phòng thủ của châu Âu. 

Trong phần thứ hai của cuộc tập trận, trọng tâm sẽ là việc triển khai lực lượng phản ứng nhanh của NATO tới Ba Lan ở sườn phía đông của liên minh.

Các địa điểm chính của cuộc tập trận sẽ là các quốc gia vùng Baltic được coi là có nguy cơ cao nhất trước một cuộc tấn công tiềm tàng của Nga, Đức - trung tâm tiếp viện - và các quốc gia ở rìa liên minh như Na Uy và Romania.

Đặc biệt, Thụy Điển, quốc gia dự kiến sẽ gia nhập NATO trong năm nay, cũng sẽ tham gia.

Ngoài ra, NATO cũng cho biết hơn 50 tàu bao gồm tàu sân bay, tàu khu trục, hơn 80 máy bay chiến đấu, máy bay trực thăng và máy bay không người lái cùng ít nhất 1.100 phương tiện chiến đấu bao gồm 133 xe tăng và 533 xe chiến đấu bộ binh sẽ cùng tham gia.

Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, Đô đốc Rob Bauer, nói rằng đây là "số lượng quân kỷ lục mà NATO có thể điều động và quy mô tổ chức xuyên suốt liên minh, xuyên đại dương từ Mỹ đến châu Âu".

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps cho biết, London sẽ gửi 20.000 binh sĩ được hỗ trợ bởi các máy bay chiến đấu, máy bay giám sát, tàu chiến và tàu ngầm tiên tiến, trong đó nhiều binh sĩ sẽ được triển khai ở Đông Âu từ tháng 2 đến tháng 6.

Phản ứng của Nga

Trả lời RIA Novosti hồi tháng 9/2023, Bộ Ngoại giao Nga nói, NATO không che giấu sự thật rằng trong các cuộc tập trận, khối này đang thực hành các hành động nhằm đẩy lùi một cuộc tấn công từ Nga.

Tại thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Nga cho hay, "cuộc tập trận Steadfast Defender của NATO được lên kế hoạch vào mùa xuân năm 2024 sẽ bao trùm lãnh thổ của một số quốc gia châu Âu" và giống như các cuộc tập trận chung khác, các cuộc tập trận này liên quan đến việc chuyển đội hình và thiết bị của Mỹ sang châu Âu cũng như phát triển các hoạt động hậu cần liên quan.

Moscow cho rằng, việc NATO liên tục tăng quy mô các cuộc tập trận trong nhiều thập kỷ qua và chủ yếu tổ chức gần biên giới Nga với số lượng nhân sự, thiết bị quân sự tăng lên hàng năm cho thấy Điều 5 Phòng thủ tập thể của Hiệp ước NATO đang được thực hiện một cách có hệ thống.

"Đồng thời, nếu trước đây trong kịch bản về các cuộc diễn tập liên minh như vậy, họ nói về một loại kẻ thù 'tưởng tượng' nào đó ở phương Đông, thì giờ đây các thành viên NATO không hề né tránh: họ đang thực hiện các hành động để đẩy lùi một cuộc tấn công từ Nga", Bộ Ngoại giao Nga khẳng định. "Mặc dù [NATO] tuyên bố bằng lời nói rằng không tìm cách đối đầu với đất nước chúng tôi nhưng trên thực tế [NATO] đã tiếp tục 'phô trương lực lượng' theo đúng nghĩa đen ngay trước cửa nhà chúng tôi".

Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, việc mở rộng hơn nữa liên minh sẽ không mang lại an ninh tốt hơn cho châu Âu, đồng thời bày tỏ sẵn sàng đối thoại nhưng trên cơ sở bình đẳng và với điều kiện phương Tây từ bỏ tiến trình quân sự hóa lục địa.