Từ bài học ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ "mạnh tay" ở Libya
Tháng 12/2019, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang chuẩn bị một động thái quân sự bất ngờ ở Libya sau khi thông qua các Bản ghi nhớ (MoU) về phân định ranh giới trên biển và hợp tác quân sự với Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) ở Tripoli.
Theo MoU về hợp tác quân sự , Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đào tạo và trang bị toàn diện cho lực lượng trung thành với GNA ở Libya và thành lập "Lực lượng Phản ứng nhanh" có các chức năng của cảnh sát và quân đội.
Một Văn phòng Hợp tác Quốc phòng và An ninh chung giữa GNA và Thổ có thể cũng sẽ được thành lập và là cơ sở pháp lý cho việc triển khai quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đến Libya. Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý trang trải mọi chi phí xuất phát từ việc thực hiện MoU.
Một nguồn tin an ninh Thổ Nhĩ Kỳ đã tiết lộ với tờ Al-Monitor vào ngày 15/12 tại Istanbul rằng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị đưa quân tới Libya.
Dự kiến muộn nhất vào tuần thứ 2 của tháng 1/2020, khoảng 100 binh sĩ Thủy quân lục chiến Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được triển khai "có giới hạn" trong việc huấn luyện cho lực lượng GNA nếu các cuộc đàm phán với Nga về vấn đề Libya đổ vỡ.
Ngoài nguồn tin từ Al-Monitor, cho tới nay vẫn chưa có gì chứng minh được quyết tâm tham chiến của Ankara ở Tripoli, nhưng rõ ràng rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang muốn "biến Libya thành một Syria mới" và không muốn phạm các sai lầm tương tự ở Syria.
Các khu vực dự kiến sẽ diễn ra chiến sự ác liệt vào đầu năm 2020.
Ai sẽ chết cho lợi ích của Thổ Nhĩ Kỳ ở Libya?
Ngày 21/12, theo trang Afrin Post (ủng hộ lực lượng người Kurd), quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang vận động các nhóm phiến quân Syria cung cấp nhân lực cho cái gọi là "Lực lượng Phản ứng nhanh" để tham chiến tại Tripoli, Libya.
Cũng theo nguồn tin nói trên, Thổ Nhĩ Kỳ đã huy động được 3.400 tay súng từ Idlib, Afrin, Azaz, Al-Bab và Jarablus (các khu vực phiến quân kiểm soát ở miền bắc Syria) và nhóm quân này đang được quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tái huấn luyện và trang bị.
Hôm 22/12, phát biểu tại một buổi lễ tại Nhà máy đóng tàu Hải quân Glcük ở Kocaeli, Tổng thống Erdogan tuyên bố:
"Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ từ bỏ các bước đi của mình ở Syria và thỏa thuận với Libya (GNA). Chúng tôi nhận thức rõ lý do đằng sau những nỗ lực đang gia tăng nhằm lật đổ Chính phủ Libya hợp pháp".
Các nhóm lính đánh thuê người Nga đang tỏ ra tích cực trong cuộc chiến ở Tripoli, và giờ đây trước sự sụp đổ của một đồng minh duy nhất khẳng định các yêu sách của Thổ Nhĩ Kỳ ở Đông Địa Trung Hải, họ cần nhanh chân hơn lực lượng chính quy của Nga.
Cảnh quay các tay súng được cho là thành viên của Wagner tham chiến tại trại Yarmouk, phía nam Tripoli.
Đại chiến Libya 2020, ai thắng ai?
Ước tính LNA có khoảng 7.000 tay súng chính quy, 18.000 dân quân và các nhóm lính đánh thuê, tuy nhiên trong chiến dịch đang diễn ra tại Tripoli, LNA chỉ có thể tung vào mặt trận tối đa 6.000 đến 7.000 quân (ước tính với sự hỗ trợ của từ 200 đến 1.400 tay súng người Nga).
Đối đầu với nhóm quân này, GNA có khoảng 5.000 tay súng dân quân (với 3.000 ở Tripoli và 2.000 từ các khu vực khác). Rõ ràng với ưu thế của LNA hiện tại, chiến sự ở Tripoli sẽ có những bước ngoặt có lợi cho LNA trong những tháng tới.
Nhưng với 100 lính Thổ Nhĩ Kỳ và 3.400 phiến quân Syria tham chiến, rõ ràng ưu thế của LNA sẽ bị đảo ngược, các mũi tiến công của LNA ở Tripoli sẽ sớm bị tràn ngập bởi phiến quân Syria.
Không giống như Syria, người Nga không có sự hiện diện mạnh mẽ ở Libya bằng các căn cứ không quân và hải quân chính thức (Nga luôn bác bỏ thông tin cho rằng họ thiết lập căn cứ ở Tobruk và Benghazi và đưa lực lượng chính quy tới Libya) và việc lực lượng Nga tham chiến ở đây bên cạnh LNA sẽ là một quá trình pháp lý tương đối phức tạp.
Tuy vậy, quyết định phiêu lưu của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải tính đến các thế lực khác trong khu vực, Ai Cập, UAE, Hy Lạp và có thể là cả Israel sẽ tham chiến trực tiếp hoặc gián tiếp bằng các lực lượng dân quân mà họ có thể huy động được ở Trung Đông, Bắc Phi và Yemen.
Rõ ràng, quyết định tham chiến của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ kích hoạt một "hiệu ứng domino" khiến các quốc gia khác nhau đưa lực lượng tới tham chiến ở Libya. Và trong cuộc "đại chiến Libya" theo "phong cách Syria" này, thế lực nào thống trị trên không sẽ giành được chiến thắng cuối cùng.
Cảnh quay ngày 23/12 cho thấy lực lượng LNA đang chuẩn bị tấn công một đô thị khác ở miền Tây Libya là thành phố cảng Sirte.