Lời giới thiệu:
Trong bối cảnh chi phí đào tạo ngành Y ngày càng mắc hơn nhưng nhiều bệnh nhân và người thân vẫn không/chưa an tâm với chất lượng khám chữa bệnh ở nhiều địa phương, xin giới thiệu lại bài viết về những phẩm chất mà bác sĩ tốt cần có như bên dưới.
Hi vọng rằng những thông điệp trong bài này sẽ giúp các bạn sinh viên ngành Y và các bác sĩ trẻ tiếp tục trau dồi để thực hành y khoa ngày một tốt hơn.
Nhóm tác giả Thuộc Tổ chức Y học cộng đồng:
Biên soạn: Ánh Kim
Hiệu đính: BS. Nguyễn Hải Nam, BS.TS. Phạm Nguyên Quý
Là một trong những ngành nghề uy tín và được đánh giá cao nhất, nghề y không dành cho những người "yếu tim". Nhưng chính xác thì bạn cần những gì để trở thành một bác sĩ? Nghề này đòi hỏi sự thông minh và nhiệt tình thậm chí chỉ để được nhận vào trường y. Chưa kể đến sự bền bỉ để vượt qua những năm tháng đầy thử thách trong trường y.
Nhưng bạn còn cần những gì để thực sự thành công khi bắt đầu hành nghề bác sĩ? Những điều gì làm nên một bác sĩ tốt? Đáp án phụ thuộc vào người trả lời.
Sự quyết đoán và IQ, hai yếu tố quan trọng trong trường y chắc chắn vẫn là quan trọng. Tuy nhiên, còn có một số phẩm chất cần thiết khác để trở thành một bác sĩ tốt mặc dù chúng ít được biết đến. Đó là những kỹ năng mềm mà chắc chắn bạn phải biết để trở thành những bác sĩ có ích.
Chúng tôi đã nói chuyện với một vài bác sĩ để tìm hiểu về những gì làm nên một bác sĩ giỏi. Đó không phải là điểm trung bình của bạn trong trường y. Hãy tiếp tục đọc để hiểu thêm vai trò của các bác sĩ và những gì tạo nên sự khác biệt giữa bác sĩ tốt và bác sĩ tuyệt vời.
7 điểm chung của những bác sĩ tuyệt vời
1. Có kỹ năng giao tiếp tốt
"Là một người biết lắng nghe tốt là cực kỳ quan trọng để trở thành một bác sĩ giỏi", John Madden, một bác sĩ cấp cứu và là Giám đốc Văn phòng Hướng nghiệp và Phát triển Sinh viên tại Trường Y, Đại học St. George chia sẻ. "Bệnh nhân sẽ cho bạn biết vấn đề của họ nằm ở đâu, chỉ cần bạn nghe họ nói".
Các bác sĩ thường vội vàng ngắt lời bệnh nhân trong khoảng 17 giây. Nhưng nếu chịu ngồi lại và lắng nghe những gì bệnh nhân tiết lộ, họ có thể phát hiện câu trả lời đang cần tìm. Giao tiếp tốt không chỉ là để tỏ ra thân thiện với bệnh nhân, nó là kỹ năng quan trọng để các bác sĩ hiểu được những lo lắng của bệnh nhân và giải thích chẩn đoán.
Tiến sĩ Lisa Doggett đồng ý rằng các kỹ năng giao tiếp tốt là rất cần thiết. "Bác sĩ nên dành thời gian cho người bệnh vì họ cần và đáng được như vậy. Bác sĩ cũng nên trả lời các câu hỏi bằng ngôn ngữ rõ ràng, không sử dụng quá nhiều thuật ngữ y khoa. Bác sĩ phải trung thực, nhưng cũng cần cho bệnh nhân hy vọng, ngay cả khi đối mặt với tình huống khó khăn. Và họ nên giúp bệnh nhân cảm thấy có trách nhiệm trong việc cải thiện sức khỏe của chính mình.
"Bác sĩ nên giúp bệnh nhân cảm thấy được trao quyền để cải thiện sức khỏe của chính mình".
2. Chu đáo và tận tâm
Ngay từ khi còn nhỏ, học sinh đã được dạy về sự chu đáo, ngăn nắp để thành công trong nhà trường. Bạn không thể thành công trong ngành y nếu không bình tĩnh và cẩn thận tới từng chi tiết.
Bác sĩ Doggett cho biết, "Bác sĩ cần chắc chắn rằng bệnh nhân đã được làm đủ các xét nghiệm cần thiết, nhận được trả lời cho các câu hỏi của mình, và có kế hoạch điều trị rõ ràng trước khi rời phòng khám. Bác sĩ phải cẩn thận theo dõi các xét nghiệm đã làm và giải thích cho bệnh nhân những kết quả đó".
3. Mang lại cho bệnh nhân cảm giác được quan tâm chăm sóc
Bạn cần biết rằng việc bạn là sinh viên xuất sắc nhất, có điểm số học tập cao ở trường y hoặc sinh sống trong các khu dân cư cao cấp không là mối quan tâm đặc biệt đối với bệnh nhân, kể cả khi bạn có các nghiên cứu được đăng trên các tạp chí danh tiếng hay khi bạn đang tiến hành các nghiên cứu đột phá.
Bệnh nhân luôn mong muốn rằng họ được điều trị bởi một bác sĩ tốt. Vậy làm thế nào để trở thành một bác sĩ mà bệnh nhân tin tưởng? Một bác sĩ tốt luôn biết cách làm cho bệnh nhân cảm thấy họ đang được quan tâm chăm sóc, các mối quan tâm của họ là hợp lý và luôn được lắng nghe.
Bác sĩ Edna Ma nói "Bệnh nhân quan tâm đến việc bác sĩ thực sự chú ý đến tình trạng sức khoẻ của họ, nhiều hơn là số lượng bài báo mà các bác sĩ đã xuất bản. Sự quan tâm được thể hiện thông qua sự lắng nghe tích cực, cũng như luôn đặt cho bệnh nhân các câu hỏi mở về tình trạng hiện tại của họ".
Cô cho rằng sự quan tâm của bác sĩ về những việc nhỏ đơn giản như hỏi thăm về công việc hoặc gia đình của bệnh nhân có thể khiến họ cảm nhận bạn thật sự quan tâm đến họ. Bác sĩ Ma nói: "Điều trị bệnh không phải chỉ bao hàm các vấn đề y khoa và thuốc men. Sự quan tâm của bác sĩ cũng hỗ trợ đáng kể trong chữa trị. Hãy ngồi xuống trò chuyện cùng bệnh nhân để họ cảm nhận được mình là ưu tiên hàng đầu của bác sĩ".
"Làm cho bệnh nhân cảm thấy được quan tâm chăm sóc là một cách xây dựng và thiết lập mối quan hệ tốt giữa bác sĩ và bệnh nhân. Đây cũng là điều làm nên một bác sĩ giỏi", Bác sĩ Ma nói thêm.
4. Tinh thần cầu tiến và ham học hỏi
Khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng bất thường, một bác sĩ giỏi sẽ tự đặt câu hỏi và đi tìm câu trả lời để đạt được chẩn đoán chính xác hơn, ngay cả khi điều đó buộc bạn phải làm việc và tìm tòi nhiều hơn bình thường.
Bác sĩ Doggett nói "Nếu một bệnh nhân có các triệu chứng bất thường và đáng lo ngại, một bác sĩ giỏi sẽ sẵn sàng làm việc để tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra. Điều đó có thể khiến bác sĩ phải nghiên cứu thêm, thảo luận với các đồng nghiệp khác hoặc dành nhiều thời gian hơn để thu thập bệnh sử chi tiết từ bệnh nhân."
Một bác sĩ giỏi sẽ dành thời gian để tìm hiểu triệt để vấn đề và đưa ra chẩn đoán chính xác cho bệnh nhân, thay vì vội vã đi đến chẩn đoán quá nhanh.
Bác sĩ Doggett nói "Quá nhiều bác sĩ vội vàng hài lòng với chẩn đoán ban đầu. Điều này dẫn đến việc có thể bỏ lỡ khả năng đi tới chẩn đoán chính xác hơn".
5. Làm việc nhóm cùng những bác sĩ khác để hỗ trợ bệnh nhân
Bên cạnh giao tiếp tốt với bệnh nhân, bác sĩ cũng cần trao đổi về kiến thức và công việc với đồng nghiệp. Điều này là đặc biệt cần thiết. Khi một bệnh nhân đến bệnh viện, bác sĩ điều trị chính thường không được thông tin cho đến khi họ được thông báo bởi bệnh nhân hoặc người nhà.
Bác sĩ Doggett giải thích "Một bệnh viện tốt sẽ gọi hoặc gửi thông báo cho bác sĩ điều trị chính để họ biết bệnh nhân họ điều trị truớc đó đã được nhập viện. Bác sĩ điều trị chính cần xem xét lại hồ sơ bệnh án và theo dõi bệnh nhân ngay cả sau khi xuất viện". Tương tự , khi một bác sĩ tiếp nhận một bệnh nhân đã được điều trị trước đó, họ cần liên hệ với bác sĩ điều trị chính trước đây về các vấn đề liên quan đến chẩn đoán và điều trị.
Các bác sĩ giỏi nhất hiểu rằng họ không thể một mình điều trị, chăm sóc và theo dõi bệnh nhân, mà họ cần sự hỗ trợ của một tập thể nhân viên y tế. Chính vì vậy mà khả năng làm việc nhóm là một kỹ năng cần thiết để trở thành một bác sĩ tốt.
6. Hỗ trợ cho bệnh nhân
Bác sĩ giỏi sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để giúp bệnh nhân tiếp cận các phương thức chăm sóc sức khoẻ mà họ cần. Ngay cả khi bệnh nhân cần tìm kiếm chuyên gia y tế về một vấn đề sức khoẻ khác, hay cần sử dụng một loại thuốc đặc trị, một bác sĩ tốt sẽ sẵn lòng giúp đỡ bệnh nhân trong các tình huống như vậy.
Bác sĩ Doggett nói "Bác sĩ giỏi sẽ là người hỗ trợ hết mình cho bệnh nhân". Điều này đồng nghĩa với việc bác sĩ sẵn sàng giúp bệnh nhân được phê duyệt toa thuốc, đảm bảo bệnh nhân được xét nghiệm hoặc thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa trong tình huống khẩn cấp, giúp đỡ bệnh nhân tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết như như khám sức khỏe tại nhà hoặc vật lý trị liệu. Các bác sĩ giỏi nhất sẵn sàng làm nhiều hơn cho bệnh nhân của họ.
7. Có phong thái ứng xử tốt
Bác sĩ Madden nói "Điều tạo nên sự khác biệt của một bác sĩ giỏi là phong thái ứng xử của họ. Các bác sĩ phải là người thấu hiểu, biết lắng nghe và đồng cảm với những lo lắng của bệnh nhân. Cần tránh các biểu hiện như kiêu căng và ban ơn. Các bác sĩ nên đối xử với bệnh nhân theo cách mà họ muốn mình hoặc người thân của mình được đối xử".
Bác sĩ Doggett tin rằng phong thái ứng xử tốt là rất quan trọng để thiết lập mối quan hệ tin cậy giữa bác sĩ và bệnh nhân. Một bác sĩ giỏi sẽ là người chuyên nghiệp, tốt bụng và thấu hiểu với mọi người, bao gồm cả bệnh nhân, gia đình và đồng nghiệp.
Những điều làm nên một bác sĩ tốt
Điều gì làm nên một bác sĩ tốt? Như bạn có thể thấy, để trở thành một bác sĩ tốt cần hội tụ rất nhiều các yếu tố. Không có một công thức phù hợp cho tất cả mọi người để trở thành một bác sĩ tốt. Tích cực luyện tập những phẩm chất này sẽ giúp bạn đi đến con đường thành công trong ngành y. Ông khuyên các sinh viên y khoa nên tìm một bác sĩ đàn anh đi trước trong nghề sở hữu những phẩm chất mà họ thích để phấn đấu trong sự nghiệp.
Những đặc điểm được liệt kê ở trên là tất cả các yếu tố quan trọng của một bác sĩ giỏi, nhưng chúng không có ý nghĩa gì nếu không có một niềm đam mê thực sự cho công việc.
Tài liệu tham khảo
https://www.sgu.edu/blog/medical/what-makes-a-good-doctor/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1124230/
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(10)61317-7/fulltext
https://www.medschools.ac.uk/media/2368/msc-infosheet-good-doctor.pdf