1. Dấu hiệu dị ứng thực phẩm
Phản ứng dị ứng thực phẩm không phải ai cũng giống nhau. Tuy nhiên có các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến bao gồm: ngứa miệng, cảm giác nóng bỏng ở môi và miệng; sưng miệng, môi và mặt; phát ban trên da; buồn nôn hoặc nôn mửa; khó thở , thở khò khè; tiêu chảy …
Trong trường hợp nghiêm trọng, dị ứng thực phẩm có thể gây sốc phản vệ . Các triệu chứng thường xảy ra nhanh và cũng nặng lên rất nhanh, bao gồm: hạ huyết áp, ngứa cổ, ngứa da hoặc phát ban có thể lan nhanh và bao phủ phần lớn cơ thể; sưng họng, môi, mặt và miệng nhanh chóng; nhịp tim nhanh; nôn mửa; có vấn đề về hô hấp như thở khò khè hoặc khó thở nghiêm trọng; mất ý thức… Một số trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Dị ứng thực phẩm có biểu hiện ngứa, phát ban.
2.1 Sữa bò
Đây là một trong những thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất ở trẻ em. Các trường hợp bị dị ứng với sữa bò thường được thấy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi.
Người bệnh thường gặp các triệu chứng như: sưng tấy, phát ban, nổi mề đay, nôn mửa, tiêu chảy… Trong một số trường hợp hiếm gặp có sốc phản vệ.
Dị ứng sữa không giống với không dung nạp lactose. Những người không dung nạp lactose không bị dị ứng với sữa.
Cách phòng và điều trị tốt nhất là ngừng và tránh uống sữa bò và các loại thực phẩm có chứa sữa bò như: Sữa, sữa bột, phô mai , bơ, bơ thực vật, sữa chua, kem…
Các bà mẹ đang cho con bú mà trẻ bị dị ứng cũng có thể phải loại bỏ sữa bò và các thực phẩm có chứa sữa bò khỏi chế độ ăn của mình.
Sữa bò là thực phẩm dễ gây dị ứng.
2.1 Đậu nành
Dị ứng đậu nành thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 3 tuổi. Tình trạng dị ứng được kích hoạt bởi một loại protein trong đậu nành hoặc các sản phẩm có chứa đậu nành.
Các triệu chứng có thể bao gồm: ngứa, ngứa miệng, chảy nước mũi, phát ban, hen suyễn hoặc khó thở. Trong một số trường hợp hiếm gặp, dị ứng đậu nành cũng có thể gây ra sốc phản vệ.
Cũng giống như các loại dị ứng khác, cách điều trị và phòng ngừa duy nhất cũng là tránh ăn đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành...
2.3 Một số loại hạt
Một số loại hạt như: hạt mắc ca, hạt thông, óc chó, hạt điều… có thể gây dị ứng. Những người bị dị ứng các loại hạt cũng sẽ bị dị ứng với các sản phẩm được làm từ các loại hạt này.
Dị ứng hạt cũng có thể rất nghiêm trọng và có thể gây sốc phản vệ dẫn đến tử vong. Do đó, cách phòng ngừa tốt nhất vẫn là nên tránh ăn các loại hạt và các sản phẩm chế biến từ hạt cây.
Dị ứng hạt cũng có thể rất nghiêm trọng.
2.4 Lạc (đậu phộng)
Dị ứng lạc cũng rất phổ biến và có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Những người bị dị ứng lạc cũng thường bị dị ứng với các loại hạt cây.
Nguyên nhân gây dị ứng lạc không được xác định rõ nhưng nhiều người có tiền sử gia đình bị dị ứng lạc có nguy cơ bị dị ứng cao hơn. Và cách phòng ngừa tốt nhất vẫn là tránh ăn lạc và các sản phẩm có chứa lạc trong chế độ ăn uống.
2.5 Trứng
Trứng cũng là thực phẩm dễ gây dị ứng. Các triệu chứng dị ứng sau khi ăn trứng bao gồm: đau bụng, rối loạn tiêu hóa , phát ban, có vấn đề về đường hô hấp. Hiếm gặp sốc phản vệ.
Hầu hết các protein gây dị ứng được tìm thấy trong lòng trắng trứng. Do đó, dị ứng lòng trắng trứng thường phổ biến hơn.
Cách điều trị và phòng ngừa tốt nhất là không sử dụng trứng trong chế độ ăn nếu bạn đã có biểu hiện dị ứng trứng.
Trứng cũng là thực phẩm dễ gây dị ứng.
2.6 Dị ứng động vật có vỏ
Dị ứng động vật có vỏ xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng chống lại các protein có trong những động vật này.
Có hai loại động vật có vỏ là động vật giáp xác (tôm, cua…); động vật thân mềm (ngao, trai, sò, sò điệp, mực, bạch tuộc…)
Có một số người bị dị ứng với một loại động vật có vỏ, trong khi những người khác bị dị ứng với cả hai. Hầu hết những người bị dị ứng động vật có vỏ dường như bị dị ứng với động vật giáp xác và phản ứng với những thực phẩm này có xu hướng nghiêm trọng hơn.
Các triệu chứng của dị ứng động vật có vỏ thường xảy ra nhanh chóng. Tuy nhiên, đôi khi có thể khó phân biệt với phản ứng bất lợi với chất gây ô nhiễm của hải sản, ví dụ như vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng. Điều này là do các triệu chứng có thể giống nhau, vì cả hai đều có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như: nôn mửa, tiêu chảy và đau dạ dày.
Dị ứng động vật có vỏ không có xu hướng tự khỏi theo thời gian, vì vậy hầu hết những người mắc bệnh phải loại trừ các thực phẩm này để phòng ngừa dị ứng.
Dị ứng thực phẩm có thể ảnh hưởng đến da, đường tiêu hóa, hệ hô hấp hoặc tim mạch, đặc biệt nguy hiểm là sốc phản vệ có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, việc chủ động dự phòng là rất quan trọng. Chúng ta cần có kiến thức về các loại thực phẩm dễ gây dị ứng; Tránh sử dụng những thực phẩm mà bản thân đã bị dị ứng; Cần đọc kỹ thành phần của các loại thực phẩm trước khi sử dụng; Nhận biết các triệu chứng sớm của phản ứng dị ứng để có biện pháp xử trí. Khi phản ứng dị ứng thực phẩm xảy ra nhanh và có chiều hướng nặng lên, cần đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.
"Các chất gây dị ứng chính có trong thức ăn thường là các protein có nguồn gốc từ động vật và thực vật, các protein này thường bền vững với nhiệt độ. Do đó mặc dù đã được nấu chín ở nhiệt độ cao, chúng vẫn giữ nguyên cấu trúc và hoạt tính gây dị ứng cho con người."
BS. Vũ Lan Anh