Từ 1 bảo tàng ở nước Anh
Nói tới các bảo tàng lịch sử quân sự, hẳn chúng ta đều nghĩ nơi đó chứa đựng những món vũ khí cổ, không thể sử dụng. Những hiện vật đó thường chỉ giúp nêu bật lịch sử và ý nghĩa các cuộc xung đột trong quá khứ chứ không liên quan gì đến các cuộc chiến ở hiện tại.
Nhưng ở một bảo tàng ở nước Anh, các chuyên gia nỗ lực vận dụng kiến thức và các tài liệu mà họ có để giúp ích cho các lực lượng vũ trang Ukraine.
Đó là bảo tàng The Tank Museum (TTM/Bảo tàng Xe tăng) nằm ở Bovington, Dorset và những chuyên gia nói trên đến từ công ty Cook Defense Systems (CDS) - doanh nghiệp nổi tiếng với việc sản xuất bánh xích cho Xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) Challenger 2.
Và cụ thể công việc họ đã bắt tay vào làm từ cuối năm 2023 là thiết kế ngược bánh xích từ các hiện vật MBT và thiết giáp khác do Liên Xô sản xuất.
Được biết dự án này bao gồm bánh xích của MBT T-72, xe chiến đấu bộ binh (IFV) BMP-1/2 và xe bọc thép chở quân MT-LB... tuy nhiên theo trang web của TTM, bảo tàng này chỉ có 1 chiếc T-72M1 của Quân đội Đông Đức trong hơn 300 hiện vật tăng thiết giáp.
Kho chứa hiện vật tại bảo tàng TTM.
Tới 500 tăng thiết giáp Ukraine đang "như con ngóng mẹ"
Đi sâu tìm hiểu hơn, The War Zone phát hiện rằng TTM nhận được yêu cầu ngay trước khi CDS ký kết một loạt hợp đồng trị giá hàng triệu bảng Anh (1 bảng Anh tương đương 1,2 USD) với Bộ Quốc phòng nước này vào cuối tháng 2/2024.
Các thỏa thuận này nhằm cung cấp bánh xích xe tăng, thiết giáp dự phòng cho khoảng 500 đơn vị khí tài loại này mà các lực lượng vũ trang Ukraine đang sở hữu - bao gồm cả các khí tài từ thời Liên Xô và các khí tài hiện đại hơn.
Nhu cầu bổ sung bánh xích xe tăng của Kiev xuất phát từ việc lượng lớn khí tài của họ bị thiệt hại cũng như hao mòn sau 2 năm xung đột ở cường độ cao.
Bên cạnh các khí tài viện trợ của Phương Tây, Ukraine cũng đã nhận tăng thiết giáp thời Liên Xô từ các nước láng giềng như Ba Lan và Cộng hòa Séc đồng thời phải thuê các nước này sửa chữa chúng.
Hình minh họa.
Được tờ The Telegraph của Anh đặt câu hỏi về việc hợp tác nói trên, một đại diện của TTM đã tiết lộ một số thông tin chi tiết như sau:
"Khi nhận được yêu cầu giúp đỡ từ CDS, chúng tôi ngay lập tức đi tìm bất cứ thứ gì có thể có ích. Các công ty quốc phòng của Anh rất sẵn lòng hỗ trợ nhưng đa phần những nhân sự từ thời Chiến tranh Lạnh đã không còn làm việc và nhiều kiến thức đã bị thất lạc.
Chúng tôi có hàng trăm nghìn tài liệu tham khảo, sơ đồ và bản vẽ. Rất nhiều tài liệu đã chuyển thành dạng lưu trữ bảo quản nhưng chúng tôi không mất quá nhiều thời gian để tìm những gì được yêu cầu.
Các chi tiết như góc đặt, độ cao và độ căng cần thiết cho các mắt xích mới trong bánh xích, các hướng dẫn sử dụng và các thiết kế cũ là thứ rất quan trọng mà kho lưu trữ của chúng tôi (TTM) có thể cung cấp cho họ (CDS).
Chúng tôi cũng tìm thấy các nguyên mẫu mắt xích và đưa nó cho CDS từ một hiện vật T-72..."
Vị đại diện bảo tàng lưu ý rằng CDS đã kết hợp tất cả các tài liệu và nguyên mẫu mà TTM cung cấp cùng các nguyên mẫu mà phía Ukraine đưa cho họ để thiết kế ngược lại những gì Kiev cần.
Một tài liệu tiếng Nga trong kho lưu trữ của TTM.
"Khó nhất vẫn là T-72"
Tuy nhiên theo một lãnh đạo của CDS, mặc dù họ có "lịch sử lâu dài trong việc cung cấp bánh xích cho tăng thiết giáp Anh và đồng minh" từ Thế chiến 2 nhưng việc chế tạo các sản phẩm nói trên "là một thử thách rất khác".
Cụ thể mặc dù việc sản xuất các chi tiết cho IFV BMP-1/2, pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 Shilka đã thành công, thậm chí là với công nghệ hiện đại bao gồm quét laser và KCS (kiểm tra chất lượng) bằng X-quang nhưng câu chuyện với T-72 "vẫn khó khăn".
Và nó liên quan tới "hạn chế về tài liệu tham khảo", "các bí quyết" và vấn đề "vật liệu nguyên bản của người Nga (Liên Xô)".
Được biết CDS mất rất nhiều thời gian để tạo ra hợp kim thép tương đồng với các thông số kỹ thuật của vật liệu ban đầu và thiết kế các bộ phận cần rèn và hàn dưới dạng đúc để đáp ứng sản lượng.
Và chí ít họ cũng đã tặng lại TTM một món quà, một nguyên mẫu - thành phẩm mắt xích T-72.
Món quà của CDS dành cho TTM.