Ths.BS Nguyễn Đình Phú, Phó Chủ nhiệm khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho hay bệnh lý gan mật ở Việt Nam hiện nay gia tăng không điểm dừng trong đó có một phần liên quan tới vấn đề ăn uống.
Trong bữa ăn hàng ngày có những thực phẩm gây hại cho gan mà ít người biết đến để phòng tránh. Đặc biệt, những người sẵn có tổn thương gan nếu không cân nhắc trong ăn uống sẽ khiến cho bệnh lý sẽ tiến triển nặng hơn.
Măng tươi
Bác sĩ Phú cho hay, măng tươi là món ăn khá phổ biến của người Việt. Tuy nhiên, ít người biết trong măng tươi có hàm lượng cyanide rất cao. Trong 1kg măng tươi có khoảng 230mg cyanide.
Nếu ăn nhiều măng có chứa cyanide, dưới tác động của các enzym đường tiêu hóa, cyanide biến thành axít cyanhydric (HCN), là một chất cực độc với cơ thể, gây hại cho gan.
Gừng không tốt đối với người bệnh gan
Gừng là một gia vị khá phổ biến trong nhà bếp là thực phẩm tốt cho sức khỏe nên được sử dụng thường xuyên. Nhưng đối với những người gan đang bị tổn thương hoặc mắc bệnh lý về gan ăn gừng sẽ không tốt.
Bác sĩ Phú cho biết: "Trong gừng có chứa nhiều volatile khi biến chất sinh ra chất safrole gây lên biến tính xấu, không tốt đối với những người bệnh gan, đặc biệt là viêm gan.
Chất này làm hoại tử tế bào gan và gây ảnh hưởng cho gan dẫn đến chứng gan nặng bị bất bình thường, làm cho bệnh viêm gan ngày càng trở nên xấu đi".
Gừng, tỏi không tốt cho người mắc bệnh lý về gan.
Ngoài gừng thì tỏi cũng là loại ra vị được bác sĩ khuyến cáo người mắc bệnh lý gan không nên ăn thường xuyên. Trong tỏi cũng có chứa volatile nó làm ảnh hưởng giảm số lượng hồng cầu và huyết sắc tố trong máu, không tốt cho người mắc bệnh viêm gan.
Muối ăn
Bác sĩ Phú cho hay, ăn quá nhiều muối sẽ làm tăng huyết áp và cũng có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Vậy nên cần tuyệt đối hạn chế các món ăn nhiều muối như thịt xông khói và xúc xích, các loại mắm.
Chế độ ăn nhạt sẽ giúp phòng bệnh tăng huyết áp và bệnh lý về gan.
Thịt đỏ
Theo bác sĩ Phú ăn quá nhiều thịt đỏ sẽ tạo ra gánh nặng cho gan trong việc hấp thu chuyển hóa protein và chất béo.
Hiện nay, theo quan sát của bác sĩ thì người Việt có xu hướng ăn nhiều thịt hơn. Chế độ ăn không cân đối giữa các chất, hệ quả sẽ khiến cho gan phải gánh chịu.
Cũng theo bác sĩ Phú người có bệnh lý về gan cũng không nên ăn tôm quá nhiều. Tôm có hàm lượng cholesterol cao dẫn đến những ảnh hưởng không tốt đối với những người mắc bệnh gan và đặc biệt là những người bị bệnh viêm gan.
Đồ ăn nhanh, nước uống có ga đều không tốt cho gan
Bác sĩ Phú khuyến cáo: "Các loại thức ăn nhanh đồ uống đóng chai đều có chứa hàm lượng đường fructose cao hay chất ngọt nhân tạo như Aspartame, Splenda NutraSweet, Equal... Nếu ăn, uống quá nhiều có thể tạo ra phản ứng độc hại trong cơ thể, đặc biệt là gan".
Ngoài ra, các đồ uống có cồn như rượu, bia là loại thức uống có cồn hấp thụ trực tiếp vào máu chứ không cần phải thông qua quá trình tiêu hóa như các loại thức ăn khác. Chính vì vậy, uống càng nhiều rượu càng khiến gan phải lọc thải nhiều hơn.
Bác sĩ Phú lưu ý người có vấn đề về gan hoặc mắc bệnh lý gan nên ăn các loại thực phẩm chứa đạm dễ tiêu hóa như: thịt cá, trứng, sữa...,và vitamin như hoa quả tươi, sữa chua...; Hạn chế ăn tối thiểu các thức ăn có mỡ, kể cả các món xào, rán; Kiêng tuyệt đối rượu bia.
Trong ăn uống cần phải đảm an toàn vệ sinh thực phẩm để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm. Khi chế biến thực phẩm cần nấu kỹ, dễ ăn và dễ tiêu hóa, ăn nhiều bữa trong ngày, hạn chế các thực phẩm quá bổ dưỡng, nên ăn ít thịt.
"Các thực phẩm thích hợp với bệnh nhân viêm gan virus là bột mì, gạo tẻ, đậu tương, đậu đen, đậu xanh,… nhằm duy trì năng lượng cần thiết (cách chế biến có thể làm nấu nhừ, hoặc xay nhuyễn…).
Cần bổ sung các loại vitamin bằng các loại rau - quả giàu vitamin trong các bữa ăn như: bầu, bí, cà chua, bắp cải, cam, quýt, táo...", bác sĩ Phú nói.
Người có vấn đề về gan, không nên ăn các loại thức ăn có nhiều dầu, mỡ, các món ăn chiên rán và các loại hạt nhiều chất béo như lạc, vừng... các thực phẩm này gây trở ngại đến quá trình chuyển hóa chất béo, làm tích mỡ trong gan. Hạn chế ăn các món cay dễ kích thích như: ớt, hồ tiêu, bột cải, tỏi, gừng.