Khi nói về việc giáo dục con cái, nhiều phụ huynh thường than phiền: "Tại sao con mình lại có nhiều thói xấu như vậy?", "Nói mãi mà chẳng nghe lời"... Thực ra, nhiều "thói xấu" mà bố mẹ nhìn thấy ở con mình có thể ngầm chỉ ra rằng trí thông minh của bé cao hơn so với các bạn đồng trang lứa. Vì vậy, bố mẹ nên vui mừng mới đúng!
Hiện nay, không chỉ các ông bà lớn tuổi mà ngay cả một số bố mẹ trẻ khi thấy con mình ném đồ, mút tay, hay thường xuyên cáu kỉnh đều lập tức dán nhãn cho bé là có "thói xấu" hay "hư hỏng".
Nhưng thực chất, trong lòng bé cảm thấy rất oan ức, vì những hành động đó là biểu hiện của sự thông minh đang phát triển. Tại sao bố mẹ lại không biết điều đó và lại dễ dàng dán nhãn cho con như vậy?
Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những "thói xấu" của con:
1.
Con thích mút tay
Khoảng hai tháng tuổi, bé bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển miệng. Trong giai đoạn này, bé rất thích mút ngón tay, quần áo, đồ chơi và bất cứ thứ gì bé nhìn thấy cũng muốn đưa vào miệng để "nếm thử"!
Những phụ huynh tinh ý sẽ nhận thấy khi bé đói, buồn ngủ, đi đến nơi lạ, gặp người lạ và cảm thấy căng thẳng, hoặc khi tỉnh dậy giữa đêm cố gắng ngủ lại, tần suất và cường độ mút tay sẽ tăng lên. Đây là cách bé tự an ủi bản thân.
Nhưng thực ra, hành động mút tay của bé là một tín hiệu cho thấy trí thông minh của bé đang phát triển. Nó giúp rèn luyện sự linh hoạt của tay và khả năng phối hợp tay-mắt.
Sự phát triển của não bộ trẻ sơ sinh cần rất nhiều thông tin kích thích giác quan, vì vậy những em bé thường xuyên được vuốt ve, được bố mẹ trò chuyện sẽ thông minh hơn.
Mút tay chính là một dạng kích thích giác quan mà bé tự thực hiện, kích thích miệng và thúc đẩy sự phát triển não bộ. Trẻ càng nhỏ càng phụ thuộc vào miệng để thu thập thông tin, nên bất cứ thứ gì bé cũng thích gặm trước.
Nếu bé chỉ mút tay thỉnh thoảng, không gây hại cho sức khỏe hoặc không làm bé bị xa lánh, phụ huynh không cần ngăn cản. Nhưng nếu sau 4 tuổi bé vẫn mút tay thường xuyên, phụ huynh cần có biện pháp can thiệp.
2.
Thích hỏi "Tại sao"
Trẻ 3 tuổi giống như "một vạn câu hỏi vì sao", luôn có vô vàn thắc mắc về thế giới xung quanh. Tại sao mặt trời biến mất? Tại sao trời âm u? Tại sao trời âm u lại có mưa? Tại sao con người phải ăn cơm? Tại sao bố phải đi làm? Chuỗi câu hỏi này có lẽ đủ khiến bạn đau đầu.
Thực ra, bố mẹ nên cảm thấy vui mừng vì khi trẻ bắt đầu hỏi "tại sao", đó là dấu hiệu của sự trưởng thành. Điều này cho thấy trẻ bắt đầu quan tâm đến những thứ ngoài bản thân mình, như cây cối trên mặt đất, mây trời, mèo chó trong sân...
Ngoài ăn và ngủ, trên thế giới còn rất nhiều điều thú vị! Bé muốn tìm hiểu và khám phá tất cả!
Bà mẹ của ba đứa con học tại Đại học Stanford, Chen Meiling, cũng từng nói rằng khi trẻ hỏi điều gì đó, đừng bao giờ để trẻ phải chờ đợi. Một chút chờ đợi có thể chấp nhận, nhưng đừng để sự tò mò của trẻ bị "héo úa".
Khát khao học hỏi của trẻ giống như muốn mở lòng tâm sự với chúng ta. Nếu chúng ta ngăn cản trẻ lần này đến lần khác, nói với trẻ rằng những điều này lớn lên con sẽ hiểu, thì tâm hồn của trẻ sẽ dần đóng kín lại, có lẽ đây chính là điều mà Chen Meiling gọi là sự tò mò "héo úa".
Vì vậy, khi trẻ hỏi tại sao, dù câu hỏi có vẻ vô lý đến đâu, bố mẹ cũng nên nghiêm túc lắng nghe, không nên dễ dàng khẳng định hay phủ nhận.
Ảnh minh hoạ
3.
Không thích ngủ trưa
Trẻ nhỏ không ngủ trưa có thể sẽ thông minh hơn khi lớn lên. Thực hư điều này ra sao? Liệu có căn cứ khoa học nào không?
Thực ra, thời gian ngủ ban ngày của trẻ phản ánh mức độ trưởng thành của hệ thần kinh não bộ. Khi não bộ phát triển đủ, trẻ không còn cần phải ngủ nhiều lần trong ngày như khi còn nhỏ để giảm bớt mệt mỏi não và kiểm soát cảm xúc.
Nếu một đứa trẻ đã quen với việc không ngủ trưa mà vẫn tràn đầy năng lượng, tâm trạng vui vẻ, ăn uống bình thường, thì có thể cho thấy hệ thần kinh não bộ của trẻ đã phát triển đủ để bước vào chế độ ngủ giống như người lớn.
Giáo sư tâm lý học giáo dục Steiner và Carr của Đại học Bang Florida, Mỹ, đã nghiên cứu và phát hiện ra rằng: Một số trẻ có năng khiếu phản ứng nhanh hơn với các kích thích trong môi trường và có cách hiểu khác biệt so với người bình thường. Hơn nữa, những trẻ này có khả năng thích nghi rất tốt với môi trường mới. Tuy nhiên, biểu hiện tiêu cực lớn nhất là những trẻ này không thích ngủ.
Tất nhiên, đừng hiểu nhầm rằng không ngủ trưa là sẽ trở nên thông minh, chỉ là những đứa trẻ có năng khiếu thường ngủ ít hơn một chút. Khi cần trẻ ngủ trưa, bố mẹ vẫn nên khuyến khích trẻ ngủ. Nếu trẻ không muốn ngủ trưa, đừng ép buộc.
4.
Không thích chia sẻ
Nhà tâm lý học trẻ em Thụy Sĩ Jean Piaget cho rằng, trẻ em thường tập trung vào hành vi và quan điểm của mình, dễ có những đặc điểm như ích kỷ và tính cách không tốt. Hiện tượng này được gọi là chủ nghĩa tự kỷ.
Khoảng 2 tuổi, trẻ bắt đầu hiểu khái niệm sở hữu và dần trở nên tập trung vào bản thân. Biểu hiện điển hình là trẻ không thích chia sẻ. Lúc này, ý thức về bản thân của trẻ đang hình thành.
Trong quá trình phát triển, chủ nghĩa tự kỷ này rất quan trọng, là một giai đoạn không thể thiếu trong sự phát triển tâm lý của cá nhân.
Bố mẹ nên bảo vệ ý thức về quyền sở hữu của trẻ, không ép buộc trẻ chia sẻ. Có nhiều cách chia sẻ khác nhau, chẳng hạn như thay phiên nhau hoặc trao đổi, cả hai đều giúp trẻ trải nghiệm niềm vui của việc chia sẻ.
5.
Thích xé giấy
Trẻ nhỏ thích xé giấy là một dấu hiệu tốt, cho thấy sự phát triển tốt, tiến bộ về vận động tinh của tay, khớp ngón tay linh hoạt và khả năng phối hợp tay-mắt tốt, đồng thời cũng phản ánh sự phát triển vượt bậc của não bộ.
Vì khi bé khoảng 6-7 tháng tuổi, bé vừa mới nắm vững khả năng cầm nắm bằng tay, ngón cái có thể đối diện với bốn ngón còn lại và có thể dùng đầu ngón tay để lấy đồ. Vì vậy, bé sẽ bắt đầu dùng các hành động như "xé, nắm, vò, kéo, thả" để cảm nhận những cảm giác tuyệt vời mà đôi tay mang lại.
Dù là ném đồ hay xé đồ, cả hai hành động này đều là biểu hiện của sự phát triển động tác tay của trẻ, đồng thời cũng là cách não bộ hợp tác với đôi tay để hiểu các kết quả hành vi. Vì vậy, các phụ huynh đừng vì tiếc giấy mà ngăn cản bé xé giấy, ngược lại, bố mẹ nên khuyến khích bé xé giấy và cùng bé xé giấy, đồng thời lồng ghép vào đó những nội dung giáo dục.
Khi các bậc phụ huynh cảm thấy bé càng ngày càng nghịch ngợm, có những "thói xấu", đừng vội vàng dán nhãn "trẻ hư" cho bé. Rất có thể đó là dấu hiệu cho thấy bé đang lớn lên và trở nên thông minh hơn đấy!