Theo Viện sĩ Li Lanjuan (Trung Quốc), gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể người với nhiều vai trò quan trọng để duy trì sức khỏe, bao gồm cả chức năng nội tiết và ngoại tiết. Tiêu biểu như chức năng chống độc, giải độc; chức năng chuyển hóa; dự trữ (máu, glucid, vitamin…) và chức năng tạo mật…
Đặc biệt, gan có khả năng tái tạo và dự trữ mạnh mẽ, chỉ cần 1/3 tế bào gan hoạt động bình thường thì sẽ không ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nhưng cũng vì vậy mà chúng ta rất khó phát hiện ra các bệnh về gan, kể cả là ung thư gan ở giai đoạn đầu. Dẫn tới bỏ lỡ thời gian điều trị tốt nhất.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, gan cũng lại là cơ quan rất dễ tổn thương bởi những thói quen nhỏ nhặt hàng ngày, từ ăn uống cho đến sinh hoạt. Bởi vậy, bà nhấn mạnh rằng với gan thì phòng bệnh, dưỡng gan lúc nào cũng là quan trọng nhất. Có không ít thực phẩm tốt cho quá trình dưỡng gan nhưng trong đó có 5 loại rau củ có thể dễ dàng mua ngoài chợ mà Viện sĩ Li khuyên chúng ta ăn thường xuyên hơn, đó là:
1. Bông cải xanh
Nhắc đến các loại rau củ tốt cho sức khỏe thì không thể bỏ qua bông cải xanh. Loại rau này giàu chất xơ, vitamin (đặc biệt là vitamin C), các chất chống oxy hóa, hợp chất Sulforaphane (được chứng minh là có khả năng chống ung thư), magie và canxi… Các chất này không chỉ tăng cường miễn dịch mà còn tốt cho tiêu hóa, hỗ trợ tốt cũng như góp phần vào việc phòng ngừa các bệnh về gan.
Đặc biệt, hoạt tính chống ung thư trong bông cải xanh nhờ Sulforaphane và chất chống oxy hóa được chứng minh là có thể giúp giảm lượng mỡ thừa và tăng quá trình đào thải chất béo. Nhờ đó có thể cải thiện được tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) và hạn chế được khả năng dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Nghiên cứu này được thực hiện bởi nhóm nhà khoa học đứng đầu là Giáo sư Elizabeth Jeffery của Đại học Illinois (Mỹ).
2. Củ cải đường
Theo Viện sĩ Li, ít người biết rằng củ cải đường tốt cho gan nhưng thực tế thì nó có rất nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe gan của bạn. Từng có một vài nghiên cứu tại Mỹ, Đức và Trung Quốc xem xét tác động của củ cải đường đối với sức khỏe của gan. Kết quả cho thấy rằng nước ép củ cải đường có thể giúp bảo vệ gan chống lại một số loại chất gây ung thư, hỗ trợ phục hồi chức năng gan.
Đáng chú ý nhất, chất betaine trong củ cải là một loại axit amin có thể ngăn ngừa và làm giảm sự tích tụ mỡ trong gan, cải thiện chức năng gan, giảm nhẹ cholesterol. Thậm chí còn có tác dụng không nhỏ trong kháng viêm, ngăn ngừa hình thành tế bào ung thư.
Các chất chống oxy hóa, kháng viêm, đặc biệt là Betalain được xem là có nhiều nhất trong củ cải đỏ, hay còn gọi là củ cải đường. Trong củ cải trắng hay củ cải vàng cũng tồn tại các chất này nhưng lượng rất thấp so với củ cải đường.
3. Cà rốt
Khi nhắc tới cà rốt, hầu hết chúng ta đều nghĩ tới lợi ích về thị lực, hỗ trợ tiêu hóa, giảm cân, đẹp da… mà quên mất rằng đây là thực phẩm tốt cho gan.
Ảnh minh họa
Viện sĩ Li cho biết, cà rốt rất tốt cho gan vì có chứa beta-carotene và flavonoid thực vật. Cả hai hợp chất này đều tạo điều kiện thuận lợi cho chức năng gan và không để độc tính xâm nhập vào gan. Để tiêu thụ cà rốt nhằm tăng cường chức năng gan, bạn nên chuẩn bị nước ép cà rốt và uống sẽ có hiệu quả tối đa hơn so với ăn cà rốt tươi hoặc chế biến nhiệt thành các món ăn khác.
Ngoài ra, cà rốt rất giàu hợp chất hóa học gọi là Falcarinol, có tác dụng ngăn ngừa khối u ác tính, tác dụng phụ của hóa trị và xạ trị. Vì vậy, nó cũng góp phần không nhỏ vào ngăn ngừa bệnh viêm gan, ung thư gan nếu ăn đều đặn.
4. Hành tây
Một nghiên cứu năm 2020 được công bố trên tạp chí Nutrients (Mỹ) đã xem xét liệu thường xuyên ăn hành tây có thể cải thiện chức năng gan hay không. Kết quả là hành tây thực sự có thể hỗ trợ phòng tránh các bệnh về gan, tiêu biểu nhất là gan nhiễm mỡ không do rượu.
Bởi vì hành tây có chứa một loại flavonoid gọi là quercetin. Lợi ích chính của quercetin là chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ chống lại các tế bào gốc tự do. Quercetin cũng có tác dụng chống oxy hóa để giảm viêm trong cơ thể, nguyên nhân gây tích mỡ, tăng cân và béo phì.
5. Củ dền
Theo Viện sĩ Ly, hương vị của củ dền có thể không hấp dẫn với tất cả mọi người nhưng tác dụng với gan của nó thì rất đáng để chúng ta ăn thường xuyên hơn. Đặc biệt là nước ép củ dền được chứng minh rằng hỗ trợ chức năng gan, tham gia vào quá trình phục hồi của gan và chống lại bệnh ung thư gan.
Ảnh minh họa
Ngoài các nghiên cứu tại Trung Quốc, Viện sĩ Li cho biết có rất nhiều nghiên cứu nổi bật khác về tác dụng của nước ép củ dền với sức khỏe gan. Ví dụ như nghiên cứu của Đại học Northumbria (Anh) chỉ ra, nước ép củ dền là thức uống tăng cường sức khỏe, góp phần ngăn ngừa bệnh tật và tốt cho gan. Hay các nhà nghiên cứu của Đại học Khoa học Y tế (Ba Lan) phát hiện ra nước ép củ dền có thể giúp bảo vệ gan chống lại một số loại chất gây ung thư.
Đó là nhờ chất chống oxy hóa Betalain có trong củ dền. Chất này cũng được tìm thấy trong củ cải đỏ, giúp cho cả 2 thực phẩm này đều có đặc tính chống ung thư và chống viêm.