Có bao giờ bạn băn khoăn rằng, bố mẹ có vai trò gì trong việc nuôi dạy được những đứa con thông minh, tự tin và thành công? Điều gì là quan trọng nhất? Những điều gì thì không? Dù là mẹ của 2 cậu con trai vui vẻ và yêu thích việc kinh doanh, nhưng đó là những câu mà tôi chưa từng tự hỏi bản thân.
Nhìn lại trước đây, tôi đã từng say mê đọc những câu chuyện về sự trưởng thành của các doanh nhân, không chỉ có các cá nhân xuất sắc như Bill Gates hay Steve Jobs, mà còn cả những người bình thường mà chúng ta cảm thấy gần gũi và dễ liên hệ hơn.
Theo quan điểm của tôi, các doanh nhân không chỉ là những người sáng lập ra những doanh nghiệp thu lợi nhuận, mà họ là những người có sức bật tốt, những người làm việc chăm chỉ, luôn sôi sục với các ý tưởng, hiện thực hóa chúng, những người biến đam mê thành các dự án.
Trong khi nghiên cứu và viết cuốn sách của mình mang tên "Raising an Entrepreneur" (Tạm dịch là Nuôi dạy nên 1 doanh nhân), tôi đã nói chuyện với 70 bậc phụ huynh - những người đã nuôi dạy được những đứa con cực kỳ thành công và nhận ra rằng có 4 quy tắc mà họ sử dụng đã giúp đem lại điều khác biệt cho con cái của họ.
1. Cho con cái độc lập từ khi còn nhỏ
Susan và Anne Wojcicki là 2 chị em gái có sự nghiệp cực kỳ thành công tại Mỹ. Susan là giám đốc marketing đầu tiên của Google và đã trở thành CEO của Google vào năm 2014. Còn Anne thì là người đồng sáng lập của 23andMe, 1 công ty di truyền học và công nghệ sinh học.
Khi tôi nói chuyện với mẹ của họ, bà Esther, 1 giảng viên dạy báo chí, tôi đã biết được rằng 2 cô gái này đã lớn lên và biết rằng mẹ mình luôn tin tưởng họ sẽ hành động 1 cách có trách nhiệm.
Hai chị em Susan và Anne Wojcicki.
Susan và Anne được tự do ở 1 mức độ gần như sẽ khiến 1 số bậc phụ huynh ngày nay phản đối.
"Tôi đã cho các con của tôi cơ hội được độc lập từ khi còn rất sớm. Tôi đã đẻ 3 đứa con trong 4 năm, và không được ai giúp đỡ, vì thế tôi đã cho các con tự làm các việc cơ bản", bà Esther tâm sự.
Đã quen với sự tự do này, các con của bà Esther ngày càng yêu thích nó. "Tôi nghĩ rằng nó cho chúng rất nhiều sự tự tin. Mẹ tôi sống ở Los Angeles, và tôi sẽ cho đứa con gái mới 5 tuổi của tôi đi máy bay 1 mình với 1 cái thẻ tên ở trên cổ của cháu để đến thăm bà ngoại của cháu ở Los Angeles", bà Esther nói thêm.
Tuy nhiên, nếu bạn e ngại và không muốn cho con của mình có được sự tự do như thế, thì bà Esther cho biết, bạn hoàn toàn có thể để chúng giúp đỡ các việc vặt trong nhà. Chính điều đó cũng sẽ giúp biết cách tự chịu trách nhiệm và phát triển sự tự tin cho bản thân.
2. Tích cực nuôi dưỡng đam mê cho con
Bố mẹ nên cho con cái biết cảm giác được giúp đỡ những người khó khăn là như thế nào, vì điều này sẽ giúp hình thành lòng trắc ẩn trong suy nghĩ của các em.
Scott Harrison (sinh năm 1975) là người sáng lập của 1 tổ chức mang tên Charity: Water (Tạm dịch Tổ chức từ thiện: Nước) - 1 tổ chức phi lợi nhuận giúp sửa chữa và phục hồi giếng nước, giúp đem lại nguồn nước sạch bền vững cho nhiều người dân trên thế giới. Chỉ trong 15 năm, tổ chức này đã hoàn thành được 60.000 dự án ở 29 nước đang phát triển, đem nước sạch đến cho 12 triệu người, và gây quỹ được gần nửa tỷ đô la Mỹ cho mục đích tốt đẹp này.
Scott Harrison, người sáng lập ra tổ chức phi lợi nhuận Charity: Water.
Trước khi bà Joan, mẹ của Scott qua đời, bà nói cho tôi biết thành công của con trai bà chính là do nền tảng giáo dục mà bà đã áp dụng cho con từ sớm, đó là dựa trên ý thức về cộng đồng, kỷ luật và sự nỗ lực cũng như làm việc chăm chỉ.
Khi mà Scott chỉ mới học cấp 1 và cấp 2, bà Joan đã giúp con trai soạn ra những chiếc quần, áo, sách và đồ chơi mà cậu không dùng đến nữa để mang tặng những đứa trẻ có thể cần đến chúng.
Sự nhận thức sớm về những khó khăn của người khác cũng có thể khuyến khích trẻ em đặt ra những câu hỏi như: "Mọi thứ có thật sự cần phải như thế này không?", hay "Tôi có thể làm gì để cho chúng trở nên tốt đẹp hơn?" Đây cũng chính là cách tư duy của các doanh nhân.
3. Khuyến khích thất bại đầu đời của con
Nia Batts là người đồng sáng lập ra Detroit Blows, 1 dịch vụ chăm sóc tóc và sắc đẹp không độc hại. Tôi đã gặp Nia cách đây khoảng 10 năm khi cô còn làm việc ở Viacom.
Nia Batts, cô gái dũng cảm theo đuổi đam mê và thành công.
Khi tôi hỏi làm sao mà cô ấy có thể đủ dũng khí để từ bỏ công việc ổn định của mình để bắt đầu một thứ từ con số 0, Nia đã trả lời rằng vì cô ấy học được giá trị của việc thất bại ngay từ khi còn nhỏ.
"Mẹ tôi là 1 luật sư biện hộ ở tòa. Hầu hết các vụ tham gia, mẹ tôi đều thắng, thi thoảng mới thua kiện 1 vụ. Tôi nhớ bố tôi thường hỏi tôi rằng, 'Hôm nay con đã thất bại chuyện gì vậy?' Ông hỏi khi tôi còn nhỏ, trong những lần ông lái xe đưa tôi đi học hoặc đón tôi từ trường về nhà. Ông hỏi khi tôi đang học đại học và thậm chí còn hỏi thường xuyên hơn khi tôi bắt đầu đi làm", Nia chia sẻ.
Tôi đã từng chứng kiến nhiều bậc phụ huynh cố gắng giữ cho con mình khỏi thất bại. Nhưng bố mẹ của Nia thì muốn bảo đảm rằng họ đã tạo ra 1 môi trường nơi mà việc thất bại được chấp nhận.
"Tôi nghĩ họ đã rất háo hức được xem quá trình tôi trưởng thành và tự rút ra cho mình những bài học. Bố tôi dạy tôi rằng trong những vết thương của tôi luôn ẩn chứa những món quà, trong thất bại của tôi là những cơ hội", Nia kết luận.
4. Thay vì chỉ đạo và dẫn đường, hãy đi theo con
Con trẻ cần thời gian để khám phá ra những con đường của chúng. Có lúc chúng không rõ mình đang đi về đâu. Trong trường hợp này, một số bậc phụ huynh sẽ thấy con mình đang lạc lối. Nhưng cha mẹ của những đứa con lớn lên trở thành doanh nhân thì hầu như chỉ thấy rằng đó là quá trình con họ đang tự khám phá cuộc sống mà thôi.
Đây là việc mà nhiều bậc cha mẹ cảm thấy rất khó để thực hiện, tuy nhiên, nếu bạn muốn nuôi dạy nên 1 doanh nhân, bạn cần đi theo con, dù con bạn có muốn đi đâu đi chăng nữa.
Tác giả Kenneth Ginsburg.
Kenneth Ginsburg, tác giả cuốn "Building Resilience in Children and Teens," (Tạm dịch Xây dựng Sức bật cho Con trẻ) đã đưa ra lời khuyên này: "Đi ra khỏi con đường đó là rất khó. Chúng ta luôn muốn giúp đỡ con, hướng dẫn con. Nhưng chúng ta cũng cần phải nhắc nhở bản thân rằng khi chúng ta tự để chúng tìm hiểu mọi thứ là chúng ta đang muốn truyền 1 thông điệp cho chúng, đó là 'Bố mẹ nghĩ con thông minh và đủ sức làm việc đó'".
Nói 1 cách khác, hãy xem con bạn đang muốn điều gì, đam mê thứ gì, giỏi thứ gì và điều gì khiến chúng hạnh phúc. Hãy cho phép tài năng của chúng được bộc lộ, sau đó ủng hộ chúng. Hãy nói với chúng rằng bạn tự hào ra sao về chúng vì đã thành công trong con đường mà chúng chọn. Và hãy nói đi nói lại với con, cho đến khi bạn chắc chắn rằng con đã tin điều đó.
Có thể cuối cùng, con của bạn không làm đúng ngành nghề mà bạn mong muốn, nhưng nếu chúng đã có thể theo đuổi đam mê của chúng, chúng sẽ hạnh phúc và cảm thấy thỏa mãn ước nguyện. Đó chẳng phải là điều tất cả các bậc phụ huynh chúng ta mong muốn cho con hay sao?
Margot Machol Bisnow, tác giả của bài viết là một tác giả, một bà mẹ tận tụy và là một chuyên gia về dạy con nổi tiếng tại Mỹ. Bà đã có 20 năm làm việc cho chính phủ Mỹ, công tác trong Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC), thậm chí làm Giám đốc Điều hành của Hội đồng Tư vấn Kinh tế cho Tổng thống Mỹ.
Bà Margot cũng là tác giả cuốn sách "Raising an Entrepreneur: How to Help Your Children Achieve Their Dream", tạm dịch "Nuôi dạy nên 1 doanh nhân: Làm sao để giúp con bạn đạt được ước mơ của mình".