Bà Hoàng và chồng đều từng làm công việc liên quan tới tài chính. Khi con trai cả có con đầu lòng, bà chưa tới 50 tuổi nhưng đã xin nghỉ hưu sớm để ở nhà nội trợ, chăm sóc gia đình. Những tưởng cuộc sống đầy đủ và viên mãn với cháu con cứ thế trôi qua thì bà Hoàng đột ngột phát hiện mắc ung thư gan ở tuổi 63.
Theo lời bà kể lại, bản thân vốn tiêu hóa tốt, ít khi ốm vặt nhưng mấy tháng gần đây đột nhiên thường xuyên tiêu chảy. Lúc đầu, bà Hoàng cho rằng mình ăn phải đồ hư hỏng, sau thì lại nghĩ theo hướng mình có tuổi nên hệ tiêu hóa yếu đi. Sau đó, bà bắt đầu có các triệu chứng sụt cân nhanh, ăn mất ngon, hay đau âm ỉ vùng bụng trên bên phải, chẳng làm gì nhưng cũng mệt mỏi.
Bốn người trong một nhà cùng phát hiện mắc ung thư gan chỉ vì loại gia vị quen thuộc (Ảnh minh họa)
Bà Hoàng sợ gia đình lo lắng nên giấu bệnh, một mình đi khám chuyên khoa tiêu hóa. Kết quả, dạ dày và ruột của bà không có vấn đề gì nhưng chỉ số alpha-fetoprotein lên tới 565. Đây là một loại protein được tổng hợp bởi tế bào gan và túi noãn hoàng của bào thai. Chứng tỏ gan của bà Hoàng tổn thương nặng. Sau khi làm thêm một số xét nghiệm chuyên sâu khác kết luận bà mắc ung thư gan giai đoạn 3.
Bà Hoàng bất ngờ vô cùng, bởi vì bà chưa từng hút thuốc, số lần uống rượu bia chỉ đếm trên đầu ngón tay, cũng thường xuyên tập thể dục, càng không có tiền sử gia đình mắc ung thư. Đến khi bác sĩ hỏi kỹ hơn về lối sống, thủ phạm gây bệnh mới được vạch trần: nước tương ngay trong nhà bếp (còn gọi là xì dầu).
Tại sao nước tương lại có thể gây ung thư gan?
Hóa ra, bà Hoàng rất thích dùng nước tương, hầu như nấu món nào cũng phải dùng, bữa ăn nào cũng làm một bát để chấm. Điều quan trọng là các gia vị khác như mắm, muối… bà đều mua của thương hiệu nổi tiếng ngay trong siêu thị dưới tòa nhà, chỉ riêng nước tương thì mua của người bán rong. Bởi vì bà thấy nước tương của họ vừa đậm vị, giá rẻ lại nghĩ rằng làm thủ công sẽ tốt hơn cho sức khỏe.
Bác sĩ giải thích, nước tương thủ công mua từ những người bán rong có thể chứa nhiều chất gây hại cho sức khỏe. Do những loại nước tương tại các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ không có tiêu chuẩn sản xuất chặt chẽ, nguyên liệu thô dễ bị ẩm mốc, hư hỏng... có thể chứa lượng aflatoxin vượt quá tiêu chuẩn một cách nghiêm trọng.
Trong khi độc tính của aflatoxin gấp 68 lần asen và gấp 10 lần kali xyanua. Sau khi xâm nhập vào cơ thể con người sẽ trực tiếp gây tổn thương tế bào gan. Aflatoxin từ lâu đã được liệt vào nhóm chất gây ung thư, không chỉ gây tổn thương tế bào gan mà còn gây hoại tử tế bào gan diện rộng. Nếu thường xuyên ăn nước tương kém chất lượng thì lượng độc tố cũng như vi khuẩn chứa trong đó sẽ dần tích tụ và gây hại cho sức khỏe của bạn.
Chính vì vậy, bác sĩ khuyến cáo nên sử dụng những loại gia vị có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Đặc biệt, dù là nước tương có nguồn gốc uy tín nếu dùng quá nhiều cũng không tốt, có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan cùng nhiều bệnh gan khác.
Lý do là nước tương có nguồn gốc từ quá trình lên men của đậu nành, sản sinh amoni nitrit - một chất có khả năng gây ung thư. Gan là bộ phận thải độc chính nên dù biết amoni nitrit là chất độc nhưng cơ thể vẫn vận chuyển đến gan để đào thải. Sử dụng quá nhiều nước tương sẽ khiến quá trình phân chia tế bào gan sẽ bị gián đoạn, lâu dài sẽ khiến gan bị tổn thương thậm chí là xơ hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan.
Dù là nước tương từ thương hiệu uy tín cũng không nên ăn quá nhiều vì dễ làm tổn thương gan (Ảnh minh họa)
Khi nhận ra sai lầm của mình, bà Hoàng lập tức lo lắng nói với bác sĩ rằng cả gia đình mình đều ăn như vậy. Bác sĩ khuyên bà nhanh chóng đưa cả gia đình đến tầm soát ung thư. Kết quả, ba thành viên khác trong gia đình là chồng, con trai và con dâu bà Hoàng đều phát hiện ung thư gan giống như bà. May mắn là họ mới chỉ ở giai đoạn đầu, còn cháu nội chỉ tổn thương nhẹ ở gan, chưa đến mức hình thành ung thư.
Bà Hoàng suy sụp vô cùng, liên tục tự trách mình đã hại cả gia đình. Bà cũng hối hận vì đã bỏ qua nhiều dấu hiệu ung thư gan trong suốt thời gian dài, quá chủ quan với sức khỏe của mình. Bà hy vọng sẽ không ai, không gia đình nào mắc phải sai lầm đáng tiếc giống như gia đình mình!
Nguồn và ảnh: Aboluowang, Family Doctor