Hiếu thảo là gì?
Theo chuyên gia Anh Nguyễn - chuyên gia tư vấn về y học bộ gen, Phó Tổng Biên tập tạp chí Harvard Public Health Review tại Đại học Harvard, gần đây nhiều bằng chứng khoa học đã chỉ ra rằng, đứa trẻ hiếu thảo không phải là những trẻ được cưng chiều nhất mà là được giáo dục đúng đắn nhất.
Đến nay, khoa học có thể đo đạc mức độ hiếu thảo tương đối của 1 con người. Nó được định nghĩa dựa trên các thang đo đạo đức. Khi nhắc đến cụm từ này, mọi người thường nghĩ đến việc đứa trẻ biết lo lắng, quan tâm đến cha mẹ,... Chúng ngoan ngoãn, không cãi trả, luôn biết suy nghĩ để làm vừa lòng phụ huynh. Tuy nhiên, đây chỉ là một yếu tố trong nhiều yếu tố về hiếu thảo. Quan tâm chỉ là bước đầu. Trẻ cần có những bước khác như thấu hiểu nỗi khó khăn của cha mẹ, hiểu khi nào cần chăm sóc, tới lui với cha mẹ, và 1 bước cuối cùng là "dạy con biết quan tâm ông bà".
"Ít ai nhận ra bước cuối là bước quan trọng của lòng hiếu thảo. Nhưng, nghiên cứu của nhóm TS. Zhang, ĐH Ma Cao đã cho thấy: những đứa trẻ được dạy yêu thương và quan tâm cha mẹ, ông bà thì thường có khuynh hướng "di truyền" lòng hiếu thảo sang thế hệ kế tiếp thông qua chọn bạn đời cũng có cái gen 'di truyền' như vậy" - chuyên gia Anh Nguyễn cho hay.
Vậy làm thế nào để nuôi dưỡng một đứa trẻ hiếu thảo?
1. Giúp trẻ hiểu và học về sự quan tâm từ sớm
Quan tâm ở đây không chỉ là con người, mà cả những vật dụng hằng ngày, công việc gia đình, con vật nuôi... Điều này có nghĩa là cha mẹ nên dạy trẻ biết san sẻ các công việc, hoạt động hằng ngày trong nhà. Ví dụ: Nắng chiếu vào nhà thì biết kéo rèm cửa, thấy vũng nước trên sàn thì phải biết lau khô... Tự bản thân đứa trẻ sẽ trở nên vô tâm nếu cha mẹ lo toan hết mọi thứ, và cướp đi cơ hội để trẻ hiểu và học được điều này.
2. Yêu thương trẻ là đúng, nhưng đừng biến chúng thành "bình bông" trong nhà
Chuyên gia Anh Nguyễn kể lại: "Tôi từng đến thăm nhà 2 người bạn vào giờ cơm tối. Khi chuẩn bị đến giờ cơm, đứa bé của người bạn A thì nhanh nhảu chạy vào bếp phụ mẹ sắp xếp chén bát và khăn bàn. Dù đôi tay nhỏ xíu nhưng rất cẩn thận bưng tô salad, sau đó vui vẻ chạy ra mời tôi và bố cô bé vào ăn. Một hình ảnh ngược lại, cô bé của người bạn B cũng chạc tuổi cô bé kia, nhưng đến giờ ăn thì mẹ cô hì hục làm mọi thứ và cô bé cứ ngồi học. Người mẹ nói với tôi: 'Nó chưa biết làm gì đâu, cứ học hành là được em ạ, chị làm được hết!'. Đến khi mọi người vào bàn ăn, cô bé vẫn chưa chịu ra dù được mẹ gọi nhiều lần và phải đích thân mẹ vào dụ dỗ ra ăn cơm.
Cha mẹ của gia đình B có yêu thương bé không? Có, họ rất yêu thương bé. Tuy nhiên, nếu họ nghĩ phải đặt bé vào trung tâm của tình yêu đó thì đã sai. Thực ra họ đang giành lấy những cơ hội để trẻ được học các kỹ năng sống trong xã hội - nơi mà trẻ mãi mãi không bao giờ sống một mình, mà phải sống cùng mọi người, phải biết các kỹ năng sống và giao tiếp để tồn tại. Hơn nữa, việc bao bọc có thể làm trẻ trở nên ích kỷ và dễ dàng 'lạc hậu' với thế giới và không thể hòa nhập.
Trẻ con cần được dạy như cô bé ở gia đình A. Bên cạnh việc học, trẻ cần được tham gia vào các hoạt động của gia đình như dọn dẹp, trò truyện, vui chơi cùng các thành viên, trồng cây với cha mẹ, ông bà, dọn cơm, đón khách... Đó là cách bạn thực sự yêu trẻ vì thông qua đó bạn dạy trẻ biết cách san sẻ, yêu thương và quan trọng hơn là chỉ nói suông một thông điệp 'chúng ta là 1 gia đình'".
3. Yêu thương, chăm sóc cha mẹ của mình, giúp con biết về ông bà
Trẻ không làm điều bạn nói, mà chỉ làm điều trẻ nhìn thấy. Cách bạn quan tâm và chăm sóc ba mẹ của mình cũng chính là cách trẻ sẽ quan tâm và chăm sóc chính bạn khi về già. Nếu trẻ không có nhiều cơ hội đến thăm viếng hay trò chuyện với ông bà thì khi về già trẻ cũng ít dành thời gian thăm viếng bạn.
Tại sao lại có điều này? Bởi vì khi bạn cho rằng việc thăm viếng cha mẹ là thứ yếu vì có những thứ khác quan trọng hơn, hay chỉ làm khi thực sự rảnh thì trẻ cũng hiểu rằng việc thăm viếng bạn khi già cũng thứ yếu như vậy.