Trong những năm tháng đầu tiên của cuộc đời, từ 0-5 tuổi, phần lớn thời gian của trẻ là ở bên bố mẹ. Con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ và đây cũng là thời kỳ bé hình thành nên thói quen cũng như tính cách của bản thân mình. Có lẽ vì thế mà việc giáo dục con trong thời kỳ này cũng vô cùng quan trọng.
Khi nóng giận, người lớn thường mất bình tĩnh, khó kiểm soát lời nói của mình. Cũng chính vì vậy mà họ dễ nói ra những câu làm tổn thương con. Những đứa trẻ thường xuyên phải nghe những câu dưới đây từ bố mẹ về lâu dài sẽ hình thành nên tính cách tự ti, buồn chán chính bản thân mình. Trong tương lai, các con sẽ yếu đuối và khó thành công.
Nhiều người không biết rằng bạo lực bằng ngôn từ có hậu quả tiêu cực hơn rất nhiều so với bạo lực bằng đánh đập hay đòn roi. Nó gây ra vết thương tâm lý, ám ảnh con tới sau này. Trẻ nhỏ như những trang giấy trắng, tờ giấy ấy thay đổi ra sao sẽ tuỳ thuộc vào phương pháp nuôi dạy và giáo dục của bố mẹ, thầy cô và nhà trường. Dưới đây là 3 câu người lớn không nên nói;
1. "Sao con dốt vậy, không được tích sự gì"
Khi nói ra câu này, có thể người lớn chỉ muốn đạt mục đích là trút đi sự khó chịu của bản thân, cho rằng con sẽ rất nhanh quên. Thế nhưng nếu lấy uy quyền ra để dọa nạt, bé sẽ cảm thấy tự tin, nghi hoặc bản thân, thậm chí là cảm thấy bố mẹ không yêu mình, không dành tình yêu thương cho mình nữa.
Tốt nhất khi nóng giận, phụ huynh nên để bản thân bình tĩnh lại. Trước khi nói ra những lời trách móc, hãy đặt mình vào vị trí của con. Việc con phải hình thành nỗi sợ hãi chính là nguyên nhân khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái rạn nứt.
Khi một đứa trẻ bị nói là dốt, con sẽ tự dán nhãn cho mình cụm từ đó. Nhiều cha mẹ trong lúc nóng giận hay thốt ra những câu như thế này. Họ cho rằng đây chỉ là một lời chỉ trích, mỉa mai đơn giản. Nói ra như một cách giúp bản thân giải toả nhưng bố mẹ lại không hề biết con mình sẽ chịu tổn thương như thế nào.
2. "Con nhìn chị/ em mình đi, sao con kém cỏi hơn nhiều vậy"
Nhiều bố mẹ quan niệm phải lấy người khác, con nhà người ta, hoặc chị em của bé làm gương cho con. Những tưởng như vậy con sẽ có thêm động lực nhưng kết quả lại hoàn toàn trái ngược. Cha mẹ nên biết mỗi đứa trẻ là một cá thể, có tính cách riêng, điều cha mẹ cần làm là khuyến khích, nâng đỡ con bước tới đam mê của mình.
Chính vì vậy, việc so sánh là không hợp lý. Đừng lấy một ai đó ra làm hình mẫu rồi bắt con mình phải noi theo. Hãy tôn trọng sở thích hay niềm đam mê của con, biến nó trở thành động lực và luôn ủng hộ bé trên hành trình của mình.
3. "Bố mẹ giỏi mà không hiểu sao có đứa con như thế này"
Khi nói ra câu này, bố mẹ có nghĩ đến bản thân đã từng mong ngóng, yêu thương con thế nào khi bé mới chào đời. Một đứa trẻ trên hành trình trưởng thành phải trải qua rất nhiều giai đoạn, bao gồm cả khủng hoảng tâm lý. Khi con gặp khó khăn và thất bại, nếu bố mẹ trách móc như vậy thì làm sao chúng đủ dũng cảm để đương đầu với những khó khăn ngoài kia?
Câu nói này người ngoài nghe cũng cảm thấy đau lòng chứ chưa nói đến một đứa trẻ. Cảm giác bản thân thừa thãi, không được bố mẹ coi trọng, thấp kém so với anh em bạn bè là một điều rất tồi tệ. Bố mẹ giỏi không có nghĩa là con phải như vậy và ngược lại. Thế nên thay vì trách móc bố mẹ hãy định hướng, đưa ra lời khuyên phù hợp cho các con.
Mỗi gia đình sẽ có phương pháp chăm sóc và nuôi dạy con cái khác nhau, nhưng đều hướng tới mục tiêu là con có cuộc sống tốt đẹp, tương lai hạnh phúc. Những đứa trẻ thế hệ ngày nay khá nhạy cảm, bởi vậy việc giáo dục cũng nên thay đổi sao cho phù hợp với hoàn cảnh sống. Không đòn roi, quát mắng nhưng cũng không nên yêu chiều, bao bọc một cách thái quá.