Tạp chí "People" từng tung ra tuyển tập về chủ đề "nói những lời không hay". Trong số đó, có một bình luận nói rằng: "Rõ ràng có thể giải thích nhẹ nhàng, nhưng cuối cùng lại thành chất vấn; rõ ràng rất quan tâm nhưng lại nói ra những lời trách móc. Nói những lời không hay dường như đã trở thành chuyện thường ngày trong nhiều gia đình".
Niềm hạnh phúc của một gia đình có thể thấy qua cách họ nói chuyện.
Có một số gia đình nói chuyện không vội vã, nhẹ nhàng như làn gió xuân, không nghe thấy tiếng quát tháo thô bạo, không có sự chỉ trích lẫn nhau.
Một số gia đình về cơ bản dựa vào việc lớn tiếng để giao tiếp, với giọng điệu bắt bẻ, đổ lỗi, một vài câu nói sau đó trở thành những lời cãi vã.
Sống trong một gia đình như vậy khiến con người ta cảm thấy ngột ngạt, lúc nào cũng muốn trốn chạy.
Ba cách nói chuyện sau đây sẽ khiến mối quan hệ gia đình của bạn ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
01. Những lời chất vấn
Có người từng đặt ra một câu hỏi: "Khi nói chuyện, giọng điệu ra sao khiến bạn cảm thấy phản cảm nhất?"
Không có gì đáng ngạc nhiên, giọng điệu chất vấn là câu trả lời nhận được nhiều lượt tán đồng. Tâm lý học cũng cho rằng những câu chất vấn là những câu hỏi dễ gây tổn thương người khác nhất.
Hãy tưởng tượng, bạn sẽ cảm thấy ra sao thường xuyên hỏi bạn câu hỏi này: "Bị mù à? Không biết tự nhìn à?"; "Nói bao nhiêu lần rồi sao không nghe?"; "Không có tay à?"
Tôi tin rằng không ai cảm thấy thoải mái khi nghe những lời này, nhưng chúng ta đã quen với việc giao tiếp với các thành viên trong gia đình bằng giọng điệu chất vấn.
Rõ ràng có thể giao tiếp một cách nhẹ nhàng với gia đình nhưng mỗi lời nói ra lại biến thành những câu hỏi khiến đối phương cảm thấy nghẹt thở.
Qian Zhiliang, giáo sư tại Đại học Sư phạm Bắc Kinh, đã kể một câu chuyện về người bạn mình" Một người bạn của ông từng cùng vợ đi du lịch ở một nơi khác. Khi họ đến khách sạn, người vợ muốn mua một thứ gì đó ở siêu thị gần đó. Vì không quen với môi trường xung quanh nên người vợ hỏi chồng: Không biết siêu thị có xa khách sạn không anh nhỉ?
Người bạn đang nằm nghỉ trên ghế sofa, nói với giọng khó chịu: Em hỏi anh thì anh hỏi ai, không biết dùng bản đồ trên điện thoại à?
Anh vừa dứt lời, căn phòng đột nhiên trở nên rất yên tĩnh, người vợ im lặng không nói nữa. Người bạn ngẩng đầu lên nhìn vợ mình, vẻ mặt của cô ấy trở nên tồi tệ.
Một cuộc hành trình vốn rất thú vị mà hai người mong đợi đã bị hủy hoại hoàn toàn chỉ vì một câu nói.
Tại sao giọng điệu chất vấn lại gây khó chịu như vậy? Bởi điều nó truyền tải không phải là thái độ thân thiện mà là sự khinh thường, chế giễu.
Những câu hỏi theo thói quen như vậy thực sự gây tổn thương người nghe. Bắt đầu từ hôm nay, khi giao tiếp với gia đình, hãy sử dụng các câu khẳng định thường xuyên hơn, sử dụng các câu hỏi một cách thận trọng. Khi kết nối được với nhau, gia đình sẽ hòa thuận.
02. Những lời tranh cãi
Có những người, dù bạn có nói gì, họ cũng sẽ bác bỏ và chỉ trích mọi việc bạn làm. Trong nhà có người hay tranh cãi dễ khiến gia đình tan vỡ.
Trong chương trình tạp kỹ về hôn nhân, một cặp vợ chồng trẻ đã đi đến quyết định ly hôn. Nguyên nhân căn bản của việc ly hôn là người vợ không chịu nổi chồng vì phải anh ta luôn tranh cãi về mọi việc. Dù cô có làm gì đi nữa, chỉ cần không phù hợp với mong muốn của chồng, anh sẽ lập tức phản đối với giọng điệu mạnh mẽ. Cô không còn cách nào khác ngoài việc im lặng. Người chồng lại không cho là như vậy, đứng từ góc độ của anh, không phải anh thích tranh cãi, mà là người vợ làm việc quá thiếu suy nghĩ, anh phải sửa cô.
Người tư vấn thẳng thừng bác bỏ người đàn ông và nói: "Gia đình không phải là nơi để tranh cãi. Dù vợ không khéo, bạn cũng có thể bình tĩnh bàn bạc thay vì hung hăng áp đặt ý mình lên đối phương".
Trong gia đình, cãi vã là điều ngu ngốc nhất, thắng bằng lời nói nhưng lại khiến trái tim đối phương tổn thương. Thêm rắc rối cho bên kia thực chất là gây thêm rắc rối cho chính mình.
Một người thực sự thông minh sẽ không bao giờ dùng giọng điệu cứng rắn để buộc đối phương phải thỏa hiệp khi họ có bất đồng với các thành viên trong gia đình.
Như Mark Hadden đã nói: Nếu muốn chung sống với người khác, bạn phải nhượng bộ. Gia đình là nơi để bày tỏ tình yêu thương, không phải là nơi để nói lý lẽ chứ đừng nói đến việc là nơi để tranh cãi.
Thay vì lớn tiếng, đỏ mặt, tranh cãi đúng sai, hãy thử lùi lại một bước và nhượng bộ.
Chung sống với các thành viên trong gia đình, việc tranh cãi ít hơn, công nhận người khác nhiều hơn là mức độ trí tuệ cảm xúc cao nhất của một người.
03. Thói quen bắt bẻ
Nhà văn Xia Banyue có một người bạn đã hơn một lần phàn nàn với anh rằng chồng cô ấy không tốt và cô ấy muốn ly hôn từ lâu.
Phải đến một ngày Xia Banyue đến thăm nhà người bạn, cô mới hiểu rõ vấn đề trong mối quan hệ này. Lúc đó, người bạn đang nấu ăn trong bếp, còn chồng cô ấy đang làm việc ở thư phòng.
Người bạn bận rộn suốt một giờ, chuẩn bị ba món ăn và một món canh. Trên bàn ăn, người chồng dùng đũa chỉ vào đĩa thịt lợn xào đậu và nói: Sao không xào với thịt bò nhỉ? Nó ngon hơn. Một lúc sau, anh ta nói thêm: Nấu cơm sao em không cho hai giọt dầu lạc vào? Gạo không có độ bóng nào cả. Trong khi ăn, anh ta kén chọn món ăn mặn hay nhạt. Sau đó nói về vấn đề vệ sinh nhà bếp. Người bạn bức xúc, mắng chồng: Có cái ăn là được rồi, lại còn kén chọn!
Một gia đình đầy sự kén chọn và ghét bỏ sẽ trở thành nơi hành hình tinh thần đáng sợ. Những chi tiết tưởng chừng như hết sức nhỏ nhặt trong các gia đình rất nhiều khi lại giống như những con mối, chúng ăn mòn gốc rễ của gia đình từng chút một cho đến khi làm lung lay nền móng.
Ít chỉ trích và bới móc hơn, khuyến khích và khen ngợi nhiều hơn, cuộc sống sẽ đầy những bất ngờ.
Một nhà văn chuyên viết về chủ đề tình cảm đã kết hôn với vợ được 10 năm và hiếm khi làm việc nhà nhưng vợ chưa bao giờ phàn nàn về anh. Anh nói: "Trong mười năm qua, tôi chỉ làm hai việc, nhường nhịn và khen ngợi". Dù vợ có làm gì thì anh ấy cũng sẽ chân thành khen ngợi cô ấy và thỉnh thoảng mua quà để cảm ơn. Sau khi liên tục nhận được những lời nhận xét tích cực từ anh, vợ anh có động lực để sắp xếp mọi việc ở nhà một cách ổn thỏa.
Một nhà tâm lý học nói rằng: Cách ít tốn kém nhất và hiệu quả nhất để mang lại giá trị tinh thần là khen ngợi lẫn nhau. Trong một gia đình, xin đừng keo kiệt với những lời khen ngợi của mình, cho dù đó là bạn đời hay con cái của bạn. Những lời nói đẹp nhất và những nụ cười đẹp nhất nên dành cho những người gần gũi nhất với bạn. Để thay đổi không khí trong gia đình, chỉ cần một lời khen ngợi mỗi ngày là đủ.
***
Có một câu tục ngữ nổi tiếng ở Ả Rập: "Trên đời có bốn thứ không thể cứu vãn được: những lời đã nói ra, những mũi tên đã bắn đi, quá khứ và cơ hội bị bỏ qua."
Lời nói xếp ở vị trí đầu tiên, điều này cho thấy bạo lực bằng lời nói mang lại tác hại ra sao. Gia đình là nơi tiếp nối tình yêu, không phải là nơi tích tụ hận thù. Dành thời gian cho gia đình, làm những điều chu đáo và nói những lời ấm áp.
Suy cho cùng, mối quan hệ dù có sâu đậm đến đâu cũng không thể chịu đựng được những lời nói không hay lặp đi lặp lại. Nếu bạn thực sự yêu thương gia đình mình và muốn vun đắp một gia đình tốt đẹp, vậy thì từ hôm nay hãy cẩn thận với từng lời nói của mình.