Triển lãm Văn chương muôn màu giới thiệu đến công chúng những tài liệu đặc sắc về đời sống văn học dưới triều Nguyễn (1802-1945), được lựa chọn từ khối Châu bản triều Nguyễn – Di sản tư liệu thế giới.
Một góc không gian Triển lãm trực tuyến Văn chương muôn màu.
Văn chương từng đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần thời trung đại, mà triều Nguyễn không phải là ngoại lệ. Dưới triều đại này, văn chương hiện diện khắp nơi trong đời sống thường nhật, như các dịp lễ Tết, vua tôi thường cùng nhau xướng họa, khi nhà vua đi tuần du thăm thú cảnh đẹp non sông, thăm hỏi đời sống nhân dân, thơ như nhật ký ghi lại cảm xúc, hành trình, thơ là nơi gửi gắm tâm tư tình cảm, tỏ chí tỏ lòng, cũng có khi thơ chính là món quà ban thưởng đầy ý nghĩa…
Tượng Nguyễn Công Trứ tại đền thờ ở Ninh Bình. Trong chương trình Ngữ văn phổ thông, Nguyễn Công Trứ được biết đến với Bài ca ngất ngưởng. Ông là một trong số ít tác gia văn học được nhắc đến nhiều trong Châu bản triều Nguyễn.
Bên cạnh vai trò cao cả, ở một phương diện khác, văn chương bị coi là công cụ để “chuẩn bị” gây mầm loạn, sử dụng để đe dọa sự tồn tại của chính quyền quân chủ. Sự tồn tại song song của cái đẹp, cái bi, cái cao cả đã làm cho văn chương trở thành một bức tranh muôn vẻ, muôn màu.
Tài liệu về đời sống văn học dưới triều Nguyễn được giới thiệu tới công chúng trong Triển lãm trực tuyến Văn chương muôn màu.
Từ thực tế đó, triển lãm Văn chương muôn màu giúp công chúng có cái nhìn đa chiều để hiểu đúng, hiểu sâu về một giai đoạn văn học là điều hết sức cần thiết. Việc tiếp cận các danh nhân văn học và đời sống văn chương triều Nguyễn từ điểm nhìn Châu bản chắc chắn đem đến cho người xem nhiều thông tin bổ ích và thú vị.
Qua đó, triển lãm sẽ góp phần kiến giải để người xem có những hiểu biết sâu sắc hơn về những thông điệp mà các tác gia văn học đã gửi gắm qua từng tác phẩm. Đặc biệt, đây là những thông tin bổ trợ làm phong phú thêm kiến thức văn học, lịch sử triều Nguyễn trong nhà trường.
Triển lãm Văn chương muôn màu được trưng bày theo 3 nội dung chính:
Phần 1 có chủ đề Những “gương mặt thân quen: Qua chương trình ngữ văn, lịch sử trong nhà trường cũng như qua các công trình nghiên cứu, công chúng đã được biết đến các tác gia văn học lớn của thế kỷ 19-20 như Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát, Nguyễn Khuyến, Nguyễn Trường Tộ, Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh...
Lần giở di sản tư liệu Châu bản triều Nguyễn, công chúng được tiếp cận thêm về các tác giả văn học đó ở một góc độ khác - sự nghiệp quan trường và cuộc đời của họ. Từ đó, công chúng có thể hiểu và cảm nhận sâu sắc hơn về tư tưởng quan điểm cũng như tâm tư, tình cảm mà các tác giả đã gửi gắm trong từng tác phẩm của họ.
Trường thi Văn tại Nam Định năm 1897.
Phần 2 với chủ đề Hiểm địa” của ngôn từ : Cũng như bất kỳ triều đại quân chủ chuyên chế nào, dưới triều Nguyễn, các vụ án văn chương thường gắn liền với việc bảo vệ quyền uy, vị thế của chính thể và giới cầm quyền đương thời. Các vụ án văn chương khoa cử và ngoài khoa cử được ghi lại khá nhiều trong Châu bản triều Nguyễn được giới thiệu trong triển lãm.
Phần 3 với chủ đề Tiêu dao miền thơ phú : Dưới các triều đại quân chủ, thơ văn từng có vị trí đặc biệt trong đời sống cung đình. Châu bản triều Nguyễn cho chúng ta thêm nhiều thông tin thú vị về đời sống văn chương cung đình cách đây hàng trăm năm. Khi đó, việc vua tôi cùng nhau làm thơ không chỉ để mua vui, mà có khi để ngụ ý khuyên răn, để nói chí hướng, để tu tâm dưỡng tính, đào luyện nhân cách. Với những giá trị nổi bật, sinh hoạt văn chương cung đình triều Nguyễn đã góp thêm hương sắc cho lịch sử văn học nước nhà.
Một góc không gian Triển lãm trực tuyến Văn chương muôn màu.