Tại Việt Nam, tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị) đang ngày càng phổ biến trong thanh thiếu niên, với tỷ lệ mắc khoảng 30 – 40% trên cả nước. Đây là những con số đáng báo động về bệnh mắt trong những năm gần đây, đặc biệt sau thời gian thực hiện giãn cách phòng chống Covid-19.
Đáng chú ý, hiện có khoảng 2 triệu người mù và thị lực kém, trong đó nguyên nhân hàng đầu là bệnh đục thủy tinh thể; ngoài ra các bệnh lý về đáy mắt như võng mạc đái tháo đường, võng mạc cao huyết áp, thoái hoá hoàng điểm, tắc tĩnh mạch võng mạc, bong võng mạc…cũng tăng nhanh, Ths.BS Đặng Thị Như Quỳnh – PGĐ Bệnh viện Mắt quốc tế DND cho biết.
Nguyên nhân đục thuỷ tinh thể có thể do bẩm sinh, lão hóa- trên 50 tuổi bắt đầu có hiện tượng đục thuỷ thể tinh. Tình trạng bệnh tuỳ mỗi người diễn ra nhanh hay chậm, chấn thương, viêm nhiễm tại mắt.Bệnh lý đục thuỷ tinh thể là tình trạng thuỷ tinh thể mất tính trong suốt. Đây là bệnh lý thường gặp nhất ở người cao tuổi, là nguyên nhân hàng đầu gây mù loà trên toàn thế giới.
Ngoài ra người mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp, người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, người làm nghề hàn xì… cũng là các nguyên nhân thúc đẩy quá trình đục thuỷ tinh thể sớm hơn.
Triệu chứng người đục thuỷ tinh thể thường gặp phải là nhìn mờ, có cảm giác nhìn 2 hình, chói sáng. Biểu hiện rõ nhất khi bệnh nhân đi ra ngoài nắng, đi vào ban đêm có đèn pha đối diện chiếu vào thì sẽ thấy màng sương trước mắt, người bệnh luôn có cảm giác giống có màng mây trước mắt.
“Hiện chưa có thuốc ngăn chặn đục thuỷ tinh mà chỉ làm giảm sự tiến triển của bệnh. Với những bệnh nhân chưa đến mức cần phải thay thuỷ tinh thể thì sẽ có hai phương pháp điều trị: theo dõi và dùng thuốc. Tuy nhiên biện pháp triệt để nhất phẫu thuật đúng thời điểm, BS cho biết.
BSCKII Nguyễn Đăng Dũng (phải ảnh) phẫu thuật cho bệnh nhân
Theo BS, đục thủy tinh thể thường xuất hiện ở người trên 60 tuổi, mức độ đục sẽ tăng dần lên. Trong đó từ 65 tuổi chiếm đến 70%, ở tuổi 70 khoảng 80% bị đục thuỷ tinh thể.Ghi nhận tại bệnh viện trong thời gian qua, các bác sĩ nhận thấy số trường hợp phẫu thuật đục thủy tinh thể tăng lên rõ rệt.
Về chuyên môn chia làm 5 mức độ. Trong đó mức độ cần phải thay đục thuỷ tinh thể là thị lực 1/10. Theo đó, để có thể xác định đúng thời điểm cần đi thay, người nhà giơ ngón tay ở khoảng cách xa 5m mà bệnh nhân vẫn nhìn rõ thì thị lực 1/10 trở lên. Nếu giơ ngón tay mà không rõ thì thị lực dưới 1/10. Đấy là dấu hiệu cảnh báo cần đi khám. Ngoài ra, người già, có thị lực giảm cũng là dấu hiệu chỉ điểm của đục thuỷ tinh thể.
Đáng lưu ý, BS Quỳnh cũng cảnh báo xu hướng đục thủy tinh thể ở người trẻ gặp rất nhiều, đặc biệt là ở những người tự dùng các thuốc điều trị viêm kết mạc, hay người ngứa mắt sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid. Đây là những nguyên nhân rất hay gây đục thuỷ tinh thể sớm.
“Có người do bệnh lý- viêm thận mãn tính, hội chứng thận hư, phải dùng corticoid kéo dài thì 20 tuổi đã bị đục. Tôi đã từng tiếp nhận, mổ cho một trường hợp như thế khi đến viện với hội chứng Cushing mặt tròn- giữ nước, thị lực kém buộc phải mổ thay thuỷ tinh thể.
Ngoài trường hợp này ra thì cũng có nhiều bệnh nhân, nhất là ở những vùng nông thôn người dân không đi khám vì chỉ ngứa nhè nhẹ liền tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid trong thời gian dài. Việc làm này khiến bệnh nhân bị đục thuỷ tinh thể.
Những trường hợp này với ánh sáng trong phòng thì không thấy mờ nhiều, nhưng ra ngoài trời nắng rất mờ, rất loá, rất khó chịu người ta không chịu nổi phải đến bệnh viện”, BS Như Quỳnh cho hay.
Tuy nhiên, vị bác sĩ này cũng cho biết người trẻ nếu không may bị đục thuỷ tinh thể cũng không nên quá lo lắng vì hiệu quả mổ thay thuỷ tinh thể tốt hơn đối với người già.