Kiểm toán Nhà nước vừa có báo cáo kiểm toán quyết toán giá trị phần vốn nhà nước tại thời điểm cổ phần hóa của công ty mẹ tại Tổng công ty Viglacera - CTCP. Phạm vi kiểm toán được xác định trong khoảng thời gian từ 1/1/2012 đến 21/7/2014.
Viglacera đã thực hiện xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa tại thời điểm 31/12/2012 và chuyển sang hoạt động theo mô hình CTCP từ ngày 22/7/2014.
Một trong những nội dung đáng chú ý của báo cáo này, đó là vấn đề quản lý, sử dụng đất đai khi cổ phần hóa của Viglacera.
Theo báo cáo này, tại thời điểm 1/1/2012, Viglacera đang quản lý tổng diện tích đất hơn 12 triệu m2, trong đó, tại Hà Nội có 10 lô đất, tại Bắc Ninh có 5 lô đất, tại Quảng Ninh 2 lô, Bình Dương 3 lô và TP.HCM 1 lô.
Tổng cộng là 21 lô đất đã được Viglacera lập phương án sắp xếp lại nhà đất. Phương án này đã được UBNND tỉnh các địa phương liên quan, Bộ Tài chính chấp thuận và Bộ Xây dựng phê duyệt.
Tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp (31/12/2011), Viglacera xác định giá trị quyền sử dụng đất trên cơ sở diện tích đang sử dụng, phương án sử dụng và giá đất tương ứng.
Cụ thể, tại Hà Nội, Bắc Ninh, giá đất áp dụng là giá đất tạm tính theo bảng giá đất năm 2012 hoặc giá đất theo quyết định tính tiền sử dụng đất.
Tại Bình Dương, UBND tỉnh đã có văn bản về việc phê duyệt đơn giá đất để thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp đối với các lô đất xây dựng nhà ở khu dân cư Tân Bình, Dĩ An gồm: lô 5.015m2, lô 5.048m2, lô 2.814m2.
Tháng 5/2014, Viglacera có văn bản xin ý kiến Sở tài chính Hà Nội và Sở tài chính Bắc Ninh về giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất doanh nghiệp sẽ tiếp tục sử dụng sau cổ phần hóa.
Sở Tài chính Hà Nội và Sở Tài chính Bắc Ninh sau đó đã có văn bản trả lời về việc xác định giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm chính thức trở thành công ty cổ phần, trong đó không trả lời về giá đất cụ thể mà đề nghị VGC báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét tính giá trị quyền sử dụng đất theo phương án đã được phê duyệt, không thực hiện điều chỉnh trên cơ sở Nghị định 189/2013.
Đến thời điểm làm hồ sơ quyết toán bàn giao doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần, giá đất các lô đất trên vẫn là giá tạm tính do UBND tỉnh công bố năm 2012.
"Giá đất tạm tính này là không phù hợp với khoản 2, Điều 31, Nghị định 59/2011 và mục 4, Điều 114 Luật Đất đai", Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh.
Các lô đất đã có quyết định giao đất cho công ty cổ phần và làm thủ tục cấp đổi giấy chứng nhận quyển sử dụng đất từ doanh nghiệp cổ phần hóa sang công ty cổ phần khi chưa có ý kiến giá đất theo giá sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất có mục đích sử dụng tương tự thực tế trên thị trường là chưa phù hợp với điểm c, mục 2, Điều 31 Nghị định 59/2011 và mục 9.4 Điều 18 Thông tư 202/2011/TT-BTC". Báo cáo của Kiểm toán nhà nước nêu rõ.
Cũng theo kiểm toán nhà nước, về cơ bản việc quản lý tài sản và nguồn vốn của Viglacera đã chấp hành chính sách, chế độ tài chính – kế toán theo quy định hiện hành, tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại như khoản phải thu chưa đầy đủ, xác nhận số dư nợ phải trả chưa cụ thể.
Khoản phải thu của khách hàng mới chỉ đạt tỷ lệ đối chiếu là 53% (366/683 tỷ đồng). Giá trị chưa đối chiếu này chủ yếu là giá trị phải thu của khách hàng mua nhà dự án khu đô thị Xuân Phương – Từ Liêm, dự án khu đô thị Tây Mỗ của Công ty Đầu tư hạ tầng và đô thị Viglacera.
Khoản trả trước cho người bán cũng có tỷ lệ đối chiếu chỉ đạt 83% (157/188 tỷ đồng). Các khoản phải thu khác có tỷ lệ đối chiếu đạt 96% (316/329 tỷ đồng).
Các khoản người mua trả tiền trước có tỷ lệ đối chiếu chỉ đạt 34% (26/75 tỷ đồng); phải trả người bán tỷ lệ đối chiếu đạt 92% (480/519 tỷ đồng); phải trả phải nộp khác tỷ lệ đối chiếu đạt 87% (276/314 tỷ đồng)…
Ngoài ra, đến thời điểm kiểm toán, Bộ Xây dựng mới thực hiện giảm tỷ lệ vốn nhà nước từ 78% xuống 53% bằng cách phát hành thêm cổ phần ra thị trường, chưa thực hiện mục tiêu thoái vốn theo Quyết định 1232/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục thực hiện thoái vốn nhà nước theo Quyết định.