Có hơn 6.800 loài
Phân thứ bộ Cua hay cua thực sự (danh pháp khoa học: Brachyura) là nhóm chứa các loài động vật giáp xác, thân rộng hơn bề dài, mai mềm, mười chân có khớp, hai chân trước tiến hóa trở thành hai càng, vỏ xương bọc ngoài thịt, phần bụng nằm bẹp dưới hoàn toàn được che bởi phần ngực.
Cua thường có một bộ xương ngoài dày, gồm chủ yếu kitin khoáng hóa cao, và một cặp càng. Cua hiện diện ở mọi đại dương trên thế giới, nhiều loài sống trong nước ngọt hay trên cạn, đặc biệt là ở vùng nhiệt đới. Kích thước của chúng dao động từ nhỏ xíu (vài milimét) đến khá lớn như cua nhện Nhật Bản với sải chân 4 mét. Hiện nay, người ta ước có khoảng gần 6.800 loài cua.
Vì sao chúng lại nhả bọt?
Cua là loài động vật giáp xác sống trong nước, nó giống như cá, cũng dùng mang để thở. Nhưng mang của cua và mang của cá không giống nhau, và không mọc ở hai bên đầu mà là do rất nhiều miếng mang xốp mềm giống như hải miên hợp thành, mọc ở hai bên phía trên của cơ thể, bề mặt được bao phủ bởi vỏ cứng.
Khi cua sống ở trong nước, từ phần càng cua và phần chân gốc hút nước sạch vào (oxi hoà tan trong nước sẽ đi vào trong máu của mao mạch mang), sau khi chạy qua mang được nhả ra bởi giác quan hai bên miệng.
Tuy cua thường sống trong nước nhưng nó lại khác với cá, nó thường xuyên bò lên trên đất liền tìm kiếm thức ăn, ngoài ra sau khi rời khỏi nước, nó cũng không bị chết khô. Đấy là do mang của cua dự trữ rất nhiều nước, khi rời khỏi nước vẫn như ở trong nước vậy, cũng có thể không ngừng thở, hít vào một khối lượng lớn không khí, nhả ra bởi giác quan hai bên miệng.
Bởi vì không khí mà nó hít vào quá nhiều, diện tích tiếp xúc giữa mang và không khí tương đối lớn, hàm lượng nước và không khí trong mang có chứa nước cùng nhả ra đã hình thành vô số những bọt khí, càng ngày càng nhiều, do vậy phía trước miệng đùn thành rất nhiều bọt trắng.
Loài cua nào lớn nhất thế giới?
Cua Tasmania là loại cua biển khổng lồ, sinh sống ở khu vực nước sâu và lạnh phía nam Australia. Theo nghiên cứu của Viện Hải dương học SeaSim, trong lịch sử, cua Tasmania từng nặng đến 30 kg và dài 50 cm.
Thời điểm đánh bắt cua Ttasmania từ tháng 10 đến tháng 12, các thợ lặn phải dùng đến những dụng cụ chuyên dụng hỗ trợ cho việc lặng sâu xuống biển lạnh, nơi hang sâu khe đá ngầm nên công việc này mang nhiều khó khăn rủi ro cao.
Loài cua khổng lồ Tasmania thường sống vùng nước sâu tại những mõm đá biển Tasmania ngoài khơi phía nam Úc. Tại độ sâu 20 - 820 mét (66 - 2.690 ft) và ở mức 110 - 180 mét (360 – 590 ft) số lượng cua Tasmania tập trung nhiều vào mùa hè và giảm dần từ 190 - 400 mét (620 - 1.310 ft) vào mùa đông. Nhiệt độ nước biển phù hợp cho cua tasmania là khoảng 12 - 14 °C (54 - 57 °F). Mức nhiệt độ trung bình tầm khoảng 10 - 18 °C (50 - 64 °F).
Cua khổng lồ Tasmania ăn mồi dưới đáy biển sâu gồm cá thu, mực, tôm hay nghêu sò các loài di chuyển chậm, kể cả sao biển. Trường hợp ăn thịt đồng loại cũng xảy ra. Thời gian sinh sản vào tháng 6 và tháng 7, và con cái mang 0,5 - 2 triệu trứng trong khoảng bốn tháng. Sau khi nở, các ấu trùng sẽ trôi nổi với dòng chảy trong khoảng hai tháng trước khi lắng xuống đáy.
Loài này sống lâu và phát triển chậm, cua con cứ sau ba năm lại thay lông và con cái trưởng thành khoảng chín năm một lần. Điều này làm ảnh hưởng đến việc sinh sản phát triễn số lượng cá thể loài trong khoảng thời gian lâu dài.
Video: Khiếp sợ với loài cua dừa khổng lồ biết đập dừa để ăn:
Những loài cua độc nhất thế giới
Trên trái đất tồn tại nhiều loại cua có hình dáng kỳ lạ như cua có sọc giống như ngựa vằn hay cua nhện nặng tới 17 kg.
Cua lông hay còn gọi là Kiwa hirsuta được phát hiện năm 2005 tại Nam Thái Bình Dương. Chúng có chiều dài khoảng 15 cm, lớp lông màu vàng phủ kín 2 càng và cả chân. Các sắc tố trên mắt của cua suy giảm mạnh, và chúng được cho là "mù".
Trên các lông này chứa các vi khuẩn dạng sợi, giúp chúng phân giải các chất khoáng độc hại và khoáng chất từ những vùng nước xung quanh.
Cua vằn là loài cua có sọc vằn, sống ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Loài cua này thường sống có đôi. Điểm đặc biệt nhất là nó có sọc giống như ngựa vằn.
Cua nhện Nhật là loài cua lớn nhất thế giới, nó nặng tới 17 kg. Tuy lớn nhưng nó không hề hung dữ với con người, chúng thường ăn các loài rác thực vật chìm xuống môi trường của chúng.
Cua Halloween là một loài cua trong họ. Chúng sống trong các khu rừng ngập mặn, cồn cát và rừng mưa dọc theo bờ biển Thái Bình Dương từ phía Nam Mexico tới Peru. Chúng sống trong rừng ít nhất một giai đoạn trưởng thành, nhưng cần phải quay trở lại biển để sinh sản. Chúng phần lớn ăn cỏ, và tiêu thụ lá rụng và cây giống.
Cua 3 mắt thường sống ở vùng nước Australia. Nhìn bề ngoài kinh dị như vậy nhưng cua 3 mắt không hề nguy hiểm với con người hay có nọc độc.
Cua dừa nặng hơn 4 kg, dài gần 1m từ chân tới chân. Tuổi thọ của chúng có thể lên tới 60 năm, sống ở Ấn Độ Dương và Nam Thái Bình Dương. Loài cua khổng lồ này thích ăn hoa quả, dừa và hạt.
Cua hộp nâu cùng họ với cua hoàng đế, có cách hô hấp kỳ lạ: khi đưa những càng trước qua mai, hình chữ V trên càng cùng với chân liền kề sẽ tạo thành một lỗ nhỏ, cho phép nước chảy vào phổi, dưới lớp cặn.