Khỉ rú (Howler monkey) được mệnh danh là loài vật sống trên cạn to mồm nhất. Tiếng rú rĩ của chúng có âm lượng lên tới 140 deciben, tương đương tiếng súng hoặc pháo nổ. Không ngạc nhiên lắm khi khỉ rú đực dùng khả năng đặc biệt này để hấp dẫn khỉ rú cái.
Khỉ rú được coi là một trong những loài có kích thước lớn nhất trong các loài khỉ. Trước kia, chúng từng được liệt kê vào họ Cebidae nhưng sau này chuyển thành họ Atelidae. Những con thú này nổi tiếng với tiếng hú hét cực lớn và khả năng đi bộ 4 km qua cả cánh rừng nhiệt đới rậm rạp.
Bộ lông và râu của khỉ rú tương đối dài, có màu đen, nâu hoặc đỏ. Cái đuôi dài, có khả năng bám hoặc nắm chắc các vật. Ngoài tay và chân, loài này sử dụng đuôi mình như một chi thứ năm để bám vào cành cây vững vàng hơn khi đang ăn hoặc di chuyển trên cao. Mỗi bầy đàn của chúng bao gồm từ 15 tới 20 cá thể. Con đầu đàn thường là chú khỉ có tuổi đời lâu nhất. Đầu và thân của khỉ rú khi trưởng thành có Chiều dài từ 44,8 đến 91,4 cm, còn kích thước đuôi lên tới 58,4 đến 91,4 cm.
Khỉ rú là một trong những loài có cuộc sống ồn ã nhất. Chúng hét to lên ở tất cả mọi nơi như một cách để đánh dấu lãnh thổ và khi muốn cảnh báo kẻ thù tránh xa. Tiếng kêu của khỉ đôi khi giống như tiếng sủa hoặc tiếng gầm. Mỗi khi có một cá thể nào nó hét lên thì cả bầy đàn khỉ sẽ đáp lời. Loài này thường có thói quen làm vậy vào mỗi buổi sáng sớm và vào cuối ngày.
Tiếng rú của khỉ vào ban sáng có thể nghe được kể cả với khoảng cách vài Kilomet xa xôi.
Khỉ rú sinh sống ở Trung và Nam Mỹ. Chúng coi những cây xanh như ngôi nhà thân yêu của mình và hầu như không bao giờ rời khỏi đó. Mỗi khi di chuyển, loài này sẽ chẳng đi xa mà chỉ quẩn quanh ở những tán cây để kiếm ăn. Thức ăn của khỉ rú chủ yếu là lá, trái cây, các loại hạt và hoa. Chúng không thường uống nước mà thay vào đó, khỉ chắt lọc nước từ những trái quả mà mình ăn. Thỉnh thoảng, loài này được phát hiện khi đang ở trên mặt đất nhưng điều này khá hiếm, chỉ xảy ra khi khỉ bị khan hiếm nguồn nước.
Khỉ càng rú to, tinh hoàn càng bé
Một nghiên cứu khoa học đăng tải trên Current Biology cho thấy một sự thật thú vị: Con khỉ rú nào càng to mồm, 2 viên tinh hoàn của nó càng héo hon và hạn chế về mặt kích thước.
Cụ thể, sau khi so sánh kích thước tinh hoàn của cả trăm cá thể khỉ rú, một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Cambridge đã đi đến kết luận này.
"Chúng tôi phát hiện ra khỉ rú đực có xương móng (phần xương hình móng ngựa nằm trên đường giữa mặt trước cổ ở giữa cằm và sụn giáp) lớn, giọng trầm, thường có tinh hoàn nhỏ hơn. Thường sống trong quần thể toàn con cái...", Leslie Knapp - nhà nghiên cứu linh trưởng kiêm tác giả của nghiên cứu cho biết.
"Khỉ rú đực với xương móng nhỏ hơn thường sống trong các quần thể có nhiều con đực, tinh hoàn lớn hơn".
Theo nhóm nghiên cứu, đây là bằng chứng cho thấy sự đối nghịch trong khả năng tạo ra âm thanh và sản xuất tinh trùng ở khỉ rú.
Knapp còn chỉ ra, những con khỉ rú to mồm phải luôn cố gắng rú to nhất có thể để tạo thế độc quyền trong quần thể toàn con cái.
Thời gian mang thai kéo dài 180-190 ngày
Con cái có thể sinh sản vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Thời gian mang thai của khỉ rú có thể kéo dài khoảng 180 đến 190 ngày. Chúng chỉ đẻ một con mỗi lứa và thường dành cả năm để chăm sóc đứa con bé bỏng của mình.
Một bầy đàn khỉ rú của thể chia thành 4 nhóm. Một nhóm sẽ là khỉ đực, một nhóm là khỉ cái, một nhóm thích sống một mình và một nhóm khác thích sống chung với nhau.
Mặc dù hầu hết các loài khỉ rú đều khá ít được quan tâm nhưng sự thật thì, số lượng khỉ rú Trung Mỹ hiện đang bị đe dọa khá nghiêm trọng. Kể từ năm 1978 số lượng của chúng đã giảm tới 60% vì săn bắn, mất nơi ở và bệnh tật. Chế độ ăn uống, tính khí hung hăng và một vài yếu tố khác cũng góp phần làm cho khỉ rú Trung Mỹ khó duy trì được tuổi đời ngay cả khi được nuôi nhốt và chăm sóc bởi con người. Các nhà sinh thái học cũng đã từng nhấn mạnh việc bảo tồn loài này trên các chương trình động vật
Trong tất cả các loài, khỉ rú đỏ là loài phổ biến nhất. Tuy nhiên, chúng lại là mục tiêu của những người thợ săn để lấy phần thịt thơm ngon. Số lượng các loài khỉ khác có thể bị đe dọa nghiêm trọng vì phạm vi sống của chúng bị thu hẹp.
Video về loài khỉ rú